Wprowadzenie Ukazał się ciekawy tekst: Odpowiedzialność cywilna za szkody spowodowane funkcjonowaniem sztucznej inteligencji – uwagi de lege lata i de lege ferenda - Wydanie - 11/2024 | Palestra . Szczególnie zainteresował mnie zwrot: "szkody spowodowane funkcjonowaniem sztucznej inteligencji". Czym jest "sztuczna inteligencja" (AI, ag. Artificial Intelligence)? Jest to "zdolność komputera cyfrowego lub robota sterowanego komputerowo do wykonywania zadań powszechnie kojarzonych z istotami inteligentnymi.". Prof. Kisielewicz pisze wprost (polecam cały artykuł): ChatGPT nie myśli, nie wnioskuje, niczego nie rozumie i nie jest żadną „sztuczną inteligencją”, o ile termin ten rozumiemy zgodnie…
Wprowadzenie Ukazała się książka Prawo w IT. Praktycznie i po ludzku . Jako, że profesjonalnie zajmuję się tak zwanym IT, a z prawem dotyczącym IT mam ogromne doświadczenia jako biegły (ale prawnikiem nie jestem), ta książka od razu po wydaniu wylądowała się na moim biurku. Jak tylko zacząłem czytać zapadła decyzja: napisze recenzję. Czytam bardzo dużo, ale recenzuję (tu na blogu) książki bardzo dobre lub bardzo szkodliwe. Autor książki, Szymon Ciach (profil LinkedIn: "Attorney-at-law | Counsel @Osborne Clarke Poland | IT & Data".), profil na Cybergov.pl: Patron medialny książki ITwiz.…
Wprowadzenie Bardzo często można w książkach i na blogach spotkać opisy wzorców architektonicznych, wzorców projektowych, dobrych praktyk. Jednak bardzo rzadko autorzy piszą o tym kiedy je stosować. Sam fakt, że jakiś wzorzec "rozwiązuje jakiś problem", co jest celem tworzenia i stosowania danego wzorca, nie mówi nic o tym jak często i kiedy dany problem się pojawia. Komputer może być częścią firmy, samochodu, lodówki, telewizora, może być platformą dla oprogramowania użytkowego albo dla gier komputerowych, ale te - użyte - staja sie częścią tego komputera (gramy na komputerze a nie na…
Wprowadzenie Stale śledzę to co świat nazywa "publikacje naukowe". Niestety notuje powolny upadek nauki, w już w branży informatyki postęp tego upadku jest chyba najszybszy. Regularnie czytam, że w Internecie jest łatwy dostęp do dobrej darmowej wiedzy i publikacji naukowych. Popatrzmy co znalazłem: Szynalski, K., & Różański, D. (2022). Wprowadzenie do modelowania w języku UML. Biuletyn Naukowy Wrocławskiej Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej. Informatyka, 9(1), 31–37. https://bibliotekanauki.pl/articles/2146699.pdf To nie tylko "Darmowa wiedza w Internecie" to "publikacje naukowe", a Panowie autorzy pewnie się (mam nadzieję, że nie) doktoryzują (pozakładali sobie numery ORCID).…
Wprowadzenie Od czasu do czasu dostaję emaile rozpoczynające się od słów: "A tu programista i pisze inaczej". Tym razem dostałem od czytelnika link do tekstu Diagramy klas UML https://web.archive.org/web/20240428033730/https://www.p-programowanie.pl/uml/diagramy-klas-uml). Artykuł ten w zasadzie w całości jest lawiną nieprawdy o UML. Odniosę się do części dotyczącej notacji UML i powiązanych z nią fałszywych treści. Wszystkie cytaty pochodzą z ww. artykułu (inne oznaczono, źródłami). Recenzja Artykuł jest datowany na 30 września 2022. Aktualna wersja notacji UML 2.5.1 pochodzi z Grudnia 2017 roku, kluczowe zmiany: rezygnacja z podziału na Superstructure i Infrastructure, usunięcie…
Wprowadzenie
24 Października 2024 Miała miejsce konferencja Kongres Cyfrowa Transformacja w Biznesie 2024. Zaproszono mnie do wygłoszenia referatu merytorycznego na temat:
Różne podejście do transformacji cyfrowej w obliczu długu technologicznego i systemów legacy. Jak przygotować organizację i jakie zmiany kultury organizacyjnej są niezbędne, aby transformacja cyfrowa mogła zakończyć się sukcesem.
- pojęcie długu technologicznego,
- czym jest dług informacyjny,
- migracja “do nowego” i jak sie do niej przygotować,
- zmiany kultury organizacyjnej czyli co to jest “deployment be design” jako metoda wdrażania,
- czym tu jest sukces czyli jak go zdefiniować.
Poniżej slajdy z prezentacji i krótkie komentarze do kluczowych omówionych tez. Zapraszam na kolejne moje wystąpienia.
(więcej…)
architektura systemu workflow
Wprowadzenie
W 2017 roku napisałem referat na pewną konferencję naukową studentów. Artykuł dotyczył architektury kodu. Jedną z ilustracji była ta:
Artykuł kończyłem słowami:
Nie chodzi więc o to by podzielić oprogramowanie na “składowe, które łączą w sobie możliwość przechowywania danych oraz wykonywania operacji”. Chodzi o to by mechanizm, o dowiedzionej poprawności, zaimplementować w określonej wybranej technologii.Chodzi też o to by nie udawać, że programowanie jako “podzielone na obiekty” partie kodu, nadal korzystające z jednej wspólnej bazy danych, różni się czymkolwiek od “strukturalnego kodu”. Chodzi o to by kod programu faktycznie implementował określony (zbadany i opisany) mechanizm. (źr.: Architektura kodu aplikacji jako pierwszy etap tworzenia oprogramowania – Jarosław Żeliński IT-Consulting)
W 2021 roku opisałem Architektoniczne wzorce projektowe w analizie i projektowaniu modelu dziedziny systemu. Artykuł jest ukierunkowany na ich definicje i modelowanie. Tu kilka słów na temat tego “skąd się biorą i po co”.
(więcej…)
Wprowadzenie Swego czasu opisywałem wzorce projektowe i API (Integracja systemów ERP jako źródło przewagi rynkowej. Projektowanie REST API i scenariuszy). Kluczowym wzorcem jest wzorzec SAGA, czyli sterowanie sekwencją wymiany danych z jednego miejsca. Wzorzec ten to typowy system klient-serwer (usługobiorca-usługodawca) i sprawdza się doskonale, gdy sterowanie z jednego miejsca rozwiązuje wszystkie problemy integracji. Pewnym problem jest tu jednak to, że serwer musi zostać odpytany by klient poznał jego stan, a nie zawsze jest to wystarczające. Opis problemu Wyobraźmy sobie, że mamy system WMS (ang. Warehouse Managements System, zarządzanie magazynami) oraz…
Wprowadzenie Na LinkedIn rozgorzało kilka dyskusji na temat ról w projektach na etapie zawierania umowy i trakcie jej realizacji (tu jedna z nich). Cały czas jednak moim celem jest szukanie przyczyn poniższego stanu rzeczy: Jak widać, ponad 90% projektów średnich i większych, to projekty problematyczne (w tym ok. w ćwierci to projekty zarzucone przed ukończeniem). Projekty problematyczne to przekroczony budżet i niedotrzymany termin. Standardową przyczyną przerwania prac jest wyczerpanie planowanego (dostępnego) budżetu . Nieskromnie napiszę, że od lat jestem w zielonej kolumnie. Bywam też biegłym i ekspertem audytującym dokumenty projektowe,…
Wprowadzenie Artykuł Architektura kodu aplikacji jako pierwszy etap tworzenia oprogramowania napisany w 2017 roku, kończyłem słowami: Nie chodzi więc o to by podzielić oprogramowanie na “składowe, które łączą w sobie możliwość przechowywania danych oraz wykonywania operacji”. Chodzi o to by mechanizm, o dowiedzionej poprawności, zaimplementować w określonej wybranej technologii. https://it-consulting.pl/2017/07/15/architektura-kodu-aplikacji-jako-pierwszy-etap-tworzenia-oprogramowania/ Dokumentowanie i dokumentacja w projektach inżynierii oprogramowania to temat wielu i sporów i nieporozumień. Jednak kluczowymi błędami są najczęściej: teza, że dokumentację tworzymy po zakończeniu prac, teza, że jest to "jedna dokumentacja". ad.1. Niestety to najgorsza forma, bo etap rozwiązywania…
Wprowadzenie W 2021 roku, w artykule Transformacja Cyfrowa a dziedzictwo IT pisałem: Aby transformacja cyfrowa była w ogóle możliwa, musimy przenieść te dane (treści, informacje) z papieru „do komputera”, w sposób nieniszczący obecnych możliwości i pozwalający na tworzenie nowych. Trzeba też zniwelować posiadany dług technologiczny. Dług technologiczny to posiadane dziedzictwo, to zapóźnienie, to pozostawanie w tyle za trwającym postępem technologicznym. Dług taki ma bardzo wiele firm https://it-consulting.pl/2021/11/21/cyfrowa-transformacja-a-dziedzictwo-it/ W tym tekście poruszam pokrewny temat jakim jest zabezpieczenie się bo kluczowe pytanie brzmi: co zabezpieczyć mają "wszystko w wersji elektronicznej"? Bardzo często…
Wprowadzenie API to skrót od Application Programming Interface, i jest to niestety bardzo myląca nazwa. Dlaczego? Bo to nie jest "coś do programowania". API to po prostu usługa aplikacji udostępniana nie (ludzkim) użytkownikom na ekranie komputera, a innym aplikacjom. Dwa lata temu opisywałem projektowanie API i integracji, pisałem też, dlaczego od integracji obecnie nie ma już ucieczki: Mamy ogólnoświatową sieć Internet, aplikacje lokalne i w chmurze, aplikacje naszych kontrahentów i aplikacje centralnych urzędów. Wszystkie one współpracują i wymieniają dane, czyli są zintegrowane. Dlatego integracja stała się cechą każdego systemu informatycznego.…