Diagnoza sta­nu obec­ne­go i nie­da­le­kiej historii. 

Kryzys na ryn­ku opro­gra­mo­wa­nia to naj­więk­szy pro­blem z jakie­go się wydo­sta­ją zarów­no twór­cy i dosta­wy opro­gra­mo­wa­nia jak i jego odbiorcy.

Odbiorcy bory­ka­ją się z nie­uda­ny­mi wdro­że­nia­mi, mniej­szą od ocze­ki­wa­nej wydaj­no­ścią kadr korzy­sta­ją­cych z zaku­pio­ne­go opro­gra­mo­wa­nia. Dostawcy cier­pią z powo­du rosną­cej nie­chę­ci do pono­sze­nia przez kupu­ją­cych ogrom­nych kosz­tów wdro­żeń i bra­nia całe­go ryzy­ka na sie­bie. Poniższy dia­gram obra­zu­je wizję pro­ce­su ewo­lu­cji opro­gra­mo­wa­nia wraz z pro­gno­zą na naj­bliż­sze lata.

Ewolucja opro­gra­mo­wa­nia to natu­ral­ny pro­ces roz­wo­ju usług na ryn­ku IT. Długoterminowo to odbior­cy tych tech­no­lo­gii mają decy­du­ją­cy wpływ na kształt i funk­cjo­nal­ność tech­no­lo­gii IT gdyż tak na praw­dę to oni są głów­ny­mi inwe­sto­ra­mi w fir­my inte­gra­tor­skie. Każdy duży pro­jekt infor­ma­tycz­ny to tak napraw­dę pro­jekt inwe­sto­wa­nia w fir­mę wdra­ża­ją­cą przez odbior­cę wdra­ża­ne­go roz­wią­za­nia. Mając to na uwa­dze łatwo zro­zu­mieć dla­cze­go nowe tren­dy wyge­ne­ro­wa­ne przez inno­wa­cyj­ne fir­my nie zawsze znaj­du­ją swój dal­szy ciąg. Bywa, że poja­wia­ją się za wcze­śnie a bywa, że tak na praw­dę potrze­ba wykre­owa­na przez taką inno­wa­cyj­na fir­mę jest fał­szy­wą potrze­bą. To zna­czy, potrze­ba ist­nie­je ale jej zaspo­ko­je­nie przy­no­si efek­ty dale­ko mniej­sze od ofe­ro­wa­nych. Tak było z dotcomm?ami, w dużym stop­niu tak­że z sys­te­ma­mi MRP/ERP czy CRM (kil­ka firm w Polsce zban­kru­to­wa­ło z powo­du bra­ku ocze­ki­wa­ne­go zwro­tu z inwe­sty­cji w sys­tem infor­ma­tycz­ny). Jednym z pod­sta­wo­wych mier­ni­ków oce­ny takich inwe­sty­cji sta­ją się TCO, ROI, bench­mar­king. Jeżeli trud­no jest oce­nić zwrot z inwe­sty­cji (ROI) moż­na porów­nać (bench­mar­king) swój pro­jekt z inny­mi spraw­dzo­ny­mi w innych podob­nych fir­mach. Przed zaku­pem oce­nić kosz­ty posia­da­nia (TCO) sys­te­mu infor­ma­tycz­ne­go obec­nie eks­plo­ato­wa­ne­go i pla­no­wa­ne­go do wdrożenia.

Koszty sys­te­mów infor­ma­tycz­nych są bar­dzo duże, dla­te­go fir­my two­rzą­ce opro­gra­mo­wa­nie poświę­ca­ją nie mało środ­ków na to, by ich pro­duk­ty były tań­sze we wdro­że­niach i w eks­plo­ata­cji. Największe kosz­ty pono­szo­ne były swe­go cza­su na zapew­nie­nie wymia­ny danych pomię­dzy użyt­ko­wa­ny­mi sys­te­ma­mi pocho­dzą­cy­mi od róż­nych pro­du­cen­tów. Systemy pośred­ni­czą­ce w wymia­nie danych pomię­dzy apli­ka­cja­mi nie­jed­no­krot­nie były droż­sze od tych apli­ka­cji. Dlatego ewo­lu­cja opro­gra­mo­wa­nia zmie­rza w stro­ną total­nej kom­pa­ty­bil­no­ści. Obserwujemy rosną­cą popu­lar­ność tech­no­lo­gii XML (uni­wer­sal­ne inter­fej­sy do wymia­ny danych), sys­te­my SAN i NAS czy­li współ­dzie­lo­nych zaso­bów pamię­ci maso­wych. Motory baz danych (RDBMS) już są na tyle uni­wer­sal­ne, ze więk­szość apli­ka­cji może korzy­stać z dowol­ne­go, dostęp­ne­go na ryn­ku pro­duk­tu tego typu. W efek­cie sys­te­my infor­ma­tycz­ne jako zaso­by będą na tyle uni­wer­sal­ne i kom­pa­ty­bil­ne mie­dzy sobą, że poszcze­gól­ne typy zaso­bów będą w danym sys­te­mie wystę­po­wa­ły tyl­ko raz i będą dostęp­ne dla każ­dej potrze­bu­ją­cej ich aplikacji.

Największy boom cze­ka roz­wią­za­nia bazu­ją­ce na inter­fej­sie WWW. Jest to obec­nie naj­bar­dziej uni­wer­sal­ny inter­fejs za pomo­cą któ­re­go może­my mieć dostęp do potrzeb­nych apli­ka­cji. Jak już wyżej napi­sa­łem, użyt­kow­ni­cy pre­fe­ru­ją pła­ce­nia za to co przy­no­si bez­po­śred­nie korzy­ści. Dlatego pro­ces two­rze­nia i roz­wo­ju sys­te­mów sta­je się wła­sno­ścią dostaw­cy opro­gra­mo­wa­nia. Nadwieszą war­tość ma sama apli­ka­cja a tak na praw­dę funk­cjo­nal­ność jaką ofe­ru­ję. Drugim waż­nym czyn­ni­kiem jest bez­pie­czeń­stwo prze­twa­rza­nych danych. Udział pozo­sta­łych kosz­tów jest powo­li mar­gi­na­li­zo­wa­ny u kupu­ją­cych. W efek­cie daje się zaob­ser­wo­wać to o czym wspo­mnia­łem: inwe­stor bie­rze na sie­bie ryzy­ko przy­dat­no­ści i póź­niej­sze­go użyt­ko­wa­nia sys­te­mu infor­ma­tycz­ne­go, ryzy­ko two­rze­nia i roz­wo­ju pozo­sta­je po stro­nie dostaw­cy. Poniższy dia­gram obra­zu­je pro­ces rosną­ce­go zna­cze­nia jako­ści apli­ka­cji (wytwo­rzo­nej war­to­ści) nad pra­cą jaką poświę­ca na to jej dostawca.

Kolejną tech­no­lo­gią prze­zy­wa­ją­cą boom jest są bez­prze­wo­do­we sys­te­my dostę­po­we. Zdalny dostęp a w kon­se­kwen­cji peł­na mobil­ność to pod­sta­wo­we cechy nowo­cze­sne­go sys­te­mu infor­ma­tycz­ne­go. Podstawowe korzy­ści jakie nie­sie ze sobą mobil­ność to łatwość wyko­na­nia potrzeb­nej pra­cy w dowol­nym miej­scu. Rzecz w tym, że pro­ce­sy biz­ne­so­we wspo­ma­ga­ne przez tech­no­lo­gie IT były do tej pory zwią­za­ne z zaso­ba­mi infor­ma­tycz­ny­mi, któ­re je wspie­ra­ły. W efek­cie wydaj­ność pra­cy nie zawsze mogła rosnąć lub kosz­ty nie­któ­rych pro­ce­sów były wie­sze. Podstawowym pro­ble­mem jest dostęp do infor­ma­cji i jej aktu­al­ność. Wielu pra­cow­ni­ków firm znacz­ną część cza­su prze­by­wa poza fir­mą, w miej­scach gdzie tra­dy­cyj­ny dostęp do zaso­bów IT macie­rzy­stej fir­my jest nie­moż­li­wy. Pierwszym ele­men­tem roz­wią­zu­ją­cym ten pro­blem w czę­ści jest sieć Internet, dzię­ki któ­rej może­my mieć dostęp do zaso­bów fir­my z każ­de­go miej­sca w któ­rym jest dostęp do sie­ci Internet. Jednak te wła­śnie miej­sca do tej pory były zwią­za­ne fizycz­nie z punk­tem ich insta­la­cji (biu­ra innych firm, kawia­ren­ki inter­ne­to­we itp.). Technologie bez­prze­wo­do­we uwal­nia­ją nas od tych ogra­ni­czeń. Przemieszczanie się z kom­pu­te­rem w ręku prze­sta­je ozna­czać brak dostę­pu do fir­mo­wej sie­ci. Rozwój tele­fo­nii komór­ko­wej i sprzę­tu prze­no­śne­go powo­li pro­wa­dzi do uwol­nie­nia zależ­no­ści tech­no­lo­gii infor­ma­tycz­nych od miej­sca pobytu.

Podsumowanie

Systemy infor­ma­tycz­ne sta­ją się coraz bar­dziej uni­wer­sal­ne patrząc na nie od stro­ny kom­pa­ty­bil­no­ści baz danych czy miejsc ich skła­do­wa­nia. W efek­cie moż­na już je podzie­lić na nie­za­leż­ne zbio­ry prze­twa­rza­nych danych oraz apli­ka­cje słu­żą­ce do wpro­wa­dza­nia, prze­twa­rza­nia i wypro­wa­dza­nia tych danych.

Firmy infor­ma­tycz­ne, szcze­gól­ne twór­cy opro­gra­mo­wa­nia muszą zacząć szcze­gól­nie dbać o jakoś dostar­cza­nych pro­duk­tów, gdyż ryzy­ko wyni­ka­ją­ce z ich jako­ści i przy­dat­no­ści coraz czę­ściej jest zrzu­ca­ne wła­śnie na nich. Odbiorcy sys­te­mów (spon­so­rzy pro­jek­tów) zaczy­na­ją wymu­szać w umo­wach rów­no­mier­ne roz­kła­da­nie ryzy­ka na obie stro­ny kontraktu.

Jednym z efek­tów tego pro­ce­su jest coraz czę­ściej spo­ty­ka­na meto­da opłat za roz­wią­za­nia infor­ma­tycz­ne na zasa­dzie ?za zuży­cie? a nie jako zakup na wła­sność. Jednym z tych tren­dów jest out­so­ur­cing. Opłacalny jest szcze­gól­nie tam, gdzie zaso­by infor­ma­tycz­ne są wyko­rzy­sty­wa­ne w spo­sób trud­ny do szcze­gó­ło­we­go zapla­no­wa­na albo w spo­sób bar­dzo nie­rów­no­mier­ny w cza­sie (np. wydru­ki fak­tur na koniec okre­su roz­li­cze­nio­we­go). Obserwujemy zarów­no zmia­ny w sys­te­mach opłat licen­cyj­nych za opro­gra­mo­wa­nie (cyklicz­ne opła­ty za okres użyt­ko­wa­nia opro­gra­mo­wa­nia zamiast jed­no­ra­zo­wej przy zaku­pie) jak i w sys­te­mach opłat za usłu­gi kon­sul­tin­go­we (poja­wia się skład­nik par­ty­cy­pa­cji finan­so­wej w efek­tach takiej pracy).

? Jarosław Żeliński (Źródło dia­gra­mów: mate­ria­ły kon­fe­ren­cyj­ne IDC., kon­fe­ren­cja odbę­dzie się w dniach 29 i 30 Września 2003. Koszt Udziału to 1.940 EUR w przy­pad­ku reje­stra­cji do koń­ca Lipca, 2.300 EUR po tym ter­mi­nie, szcze­gó­ły i for­mu­larz reje­stra­cyj­ny na stro­nach Konferencja Managing IT in Challenging Times).

Notatka: IDC orga­ni­zu­je w dniach 29 – 30 Września 2003r. corocz­ne spo­tka­nie dla CEO/CIO. W tym roku poświę­co­ne ono będzie temu jak tech­no­lo­gie IT mogą pomóc oso­bom zarzą­dza­ją­cym w cza­sie nowych ryn­ko­wych wyzwań.

Trzy pod­sta­wo­we tema­ty zosta­ły potrak­to­wa­ne jako priorytety:
– zasto­so­wa­nia tech­no­lo­gii IT
– sys­te­my pra­cu­ją­ce w opar­ciu o WWW
– sys­te­my mobil­ne i bezprzewodowe

Jarosław Żeliński

Jarosław Żeliński: autor, badacz i praktyk analizy systemowej organizacji: Od roku 1991 roku, nieprzerwanie, realizuje projekty z zakresu analiz i projektowania systemów, dla urzędów, firm i organizacji. Od 1998 roku prowadzi samodzielne studia i prace badawcze z obszaru analizy systemowej i modelowania (modele jako przedmiot badań: ORCID). Od 2005 roku, jako nieetatowy wykładowca akademicki, prowadzi wykłady i laboratoria (ontologie i modelowanie systemów informacyjnych, aktualnie w Wyższej Szkole Informatyki Stosowanej i Zarządzania pod auspicjami Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.) Oświadczenia: moje badania i publikacje nie mają finansowania z zewnątrz, jako ich autor deklaruję brak konfliktu interesów. Prawa autorskie: Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt. 1) lit. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych zastrzegam, że dalsze rozpowszechnianie artykułów publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione bez indywidualnej zgody autora (patrz Polityki Strony).

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.