Pojawiają się w sie­ci róż­ne komen­ta­rze i arty­ku­ły na temat nota­cji wyko­rzy­sty­wa­nych w pro­jek­tach ana­li­tycz­nych. Poniżej cyta­ty jed­ne­go z typo­wych tego typu tek­stów i moje uwagi…

Miejsce BPMN w odnie­sie­niu do UML

Pojawienie się BPMN, BPML i sys­te­mów BPMS nie powo­du­je, że pro­jek­to­wa­nie sys­te­mów za pomo­cą UML sta­je się prze­sta­rza­łe. Projektowanie sys­te­mów nadal jest istot­nym ele­men­tem two­rze­nia archi­tek­tu­ry przed­się­wzię­cia. UML jest języ­kiem pro­jek­to­wa­nia, spe­cy­fi­ka­cji, wizu­ali­za­cji i doku­men­to­wa­nia sys­te­mów opro­gra­mo­wa­nia. Jest on narzę­dziem dla archi­tek­tów sys­te­mów i pro­jek­tan­tów opro­gra­mo­wa­nia. Został opra­co­wa­ny do uła­twie­nia i przy­spie­sze­nia pro­duk­cji opro­gra­mo­wa­nia, od pro­jek­tu archi­tek­tu­ry sys­te­mu aż po imple­men­ta­cję i jest skie­ro­wa­ny do użyt­kow­ni­ków o wyso­kich umie­jęt­no­ściach tech­nicz­nych. BPMN nato­miast jest prze­zna­czo­ny dla ana­li­ty­ków biz­ne­so­wych, archi­tek­tów sys­te­mów i pro­jek­tan­tów opro­gra­mo­wa­nia. Został opra­co­wa­ny do opty­ma­li­za­cji zarzą­dza­nia cyklem życia pro­jek­tu od eta­pu pro­jek­to­wa­nia pro­ce­sów i jest prze­zna­czo­ny dla użyt­kow­ni­ków biznesowych.

Sprostowanie: BPMN to sys­tem poję­cio­wy i nota­cja słu­żą­ce to two­rze­nia mode­li pro­ce­sów w posta­ci sche­ma­tów blo­ko­wych (dia­gra­mów). BPML to [[Business Process Modeling Language (BPML)]] ? kon­ku­ren­cyj­ny do [[BPEL]] XMLowy język do opi­su pro­ce­sów. Zaś [[BPMS]] to ogól­na nazwa na sys­te­my wspo­ma­ga­ją­ce pro­ces zarzą­dza­nia zorien­to­wa­ne­go na pro­ce­sy, jest to cała kla­sa sys­te­mów. Co do tego dla kogo są adre­so­wa­ne nota­cje: każ­dy sys­tem poję­cio­wy jest adre­so­wa­ny do ana­li­ty­ków i pro­jek­tan­tów, dzie­dzi­na w jakiej zosta­nie zasto­so­wa­na dana nota­cja zale­ży od jej uży­tecz­no­ści w danej dzie­dzi­nie a wybór nale­ży do ana­li­ty­ka. Natomiast trud­no się zgo­dzić z twier­dze­niem ​„BPMN […]. Został opra­co­wa­ny do opty­ma­li­za­cji zarzą­dza­nia cyklem życia pro­jek­tu od eta­pu pro­jek­to­wa­nia pro­ce­sów i jest prze­zna­czo­ny dla użyt­kow­ni­ków biz­ne­so­wych” bo to nie praw­da (choć może być tak­że do tego wyko­rzy­sta­ny), BPMN powstał jako spój­ny sys­tem pojęć, jako narzę­dzie-język mode­lo­wa­nia pro­ce­sów biznesowych.

UML jest obcy więk­szo­ści ana­li­ty­ków biznesowych

UML defi­niu­je roz­ma­ite typy dia­gra­mów, któ­re moż­na z grub­sza podzie­lić na trzy grupy:

1. Statyczna struk­tu­ra aplikacji
2. Dynamika zacho­wa­nia aplikacji
3. Zarządzanie i orga­ni­za­cja roz­wią­zań programowych

Diagramy dyna­mi­ki zacho­wa­nia, głów­nie dia­gra­my use-case i aktyw­no­ści są czę­sto uży­wa­ne do mode­lo­wa­nia pro­ce­sów biz­ne­so­wych. BPMN jest zbli­żo­ny do UMLa w tym, że defi­niu­je gra­ficz­ną repre­zen­ta­cję pro­ce­sów biz­ne­so­wych zbli­żo­ną do nota­cji w dia­gra­mach UMLowych. Jednakowoż UML i BPMN mają zupeł­nie odmien­ne podej­ście do mode­lo­wa­nia pro­ce­sów biznesowych.

To, że UML jest obcy więk­szo­ści ana­li­ty­ków biz­ne­so­wych to przy­kra praw­da, dzi­siaj raczej źle świad­czą­ca o tej więk­szo­ści ([[patrz model kom­pe­ten­cji ana­li­ty­ka biz­ne­so­we­go IIBA]]). Używanie UML do mode­lo­wa­nia pro­ce­sów biz­ne­so­wych jest ogra­ni­cza­niem moż­li­wo­ści tych mode­li gdyż UML repre­zen­tu­je [[para­dyg­mat]] obiek­to­wy a BPMN pro­ce­so­wy a to dwa odręb­ne świa­ty (to, że powsta­ły i są wyko­rzy­sty­wa­ne rów­no­le­gle te dwie róż­nią­ce się od sie­bie nota­cje nota­cje tak­że o tym świadczy).

Trudno tak­że mówić o ​„podej­ściu” do mode­lo­wa­nia pro­ce­sów w UML bo to tak, jak by mówić że łodzie repre­zen­tu­ją zupeł­nie odmien­ne podej­ście do poru­sza­nia się po dro­gach publicz­nych”. Niestety są żegla­rze, któ­rzy nie uzna­ją innej praw­dy niż ta, że łodzią moż­na wszę­dzie trze­ba się tyl­ko posta­rać. Faktem jest, trze­ba się dobrze postarać.

UML kon­cen­tru­je się na obiek­tach, pod­czas gdy BPMN na pro­ce­sach. Większość narzę­dzi UMLowych wyma­ga naj­pierw zde­fi­nio­wa­nia sta­tycz­nych obiek­tów w dia­gra­mach struk­tur, a dopie­ro póź­niej pozwa­la okre­ślić dyna­mi­kę inte­rak­cji mię­dzy tymi obiek­ta­mi za pomo­cą dia­gra­mów zacho­wań. Taka ścież­ka rozu­mo­wa­nia jest obca więk­szo­ści ana­li­ty­ków biznesowych.

Co do wyma­gań samych narzę­dzi UML nie podej­mu­ję się dys­ku­sji bo narzę­dzia są roż­ne i każ­dy sam sobie je dobie­ra. Co do samej ścież­ki ana­li­zy to raczej w pierw­szej kolej­no­ści mode­lu­je­my biz­nes (mode­le BPMN) a potem dopie­ro zasta­na­wia­my się i pro­jek­tu­je­my narzę­dzie, opro­gra­mo­wa­nie dla tego biz­ne­su czy­li pora na UML. Odwrotną kolej­ność suge­ru­ją dostaw­cy goto­we­go opro­gra­mo­wa­nia ale ten wątek był na tym blo­gu już nie raz poruszany.

BPMN ofe­ru­je podej­ście skon­cen­tro­wa­ne na pro­ce­sach, któ­re jest bar­dziej natu­ral­ne i intu­icyj­ne dla ana­li­ty­ków biz­ne­so­wych. W nota­cji BPMN naj­pierw mode­lo­wa­ne są prze­pły­wy wia­do­mo­ści i ste­ro­wa­nia procesów.

Poprawka: pro­ces opi­su­je prze­pływ pra­cy oraz to jakie dane (obiekt danych w BPMN) są wyma­ga­ne i jakie powsta­ją. Komunikaty to nośni­ki danych.

Model obiek­to­wy pro­ce­su w trak­cie nor­mal­ne­go mode­lo­wa­nia nie jest defi­nio­wa­ny wprost.

Prawdę mówią nie mam poję­cia co to jest ​„model obiek­to­wy procesu”…

Niemniej jed­nak BPMN dostar­cza rów­nież moż­li­woś zde­fi­nio­wa­nia obiek­to­we­go mode­lu pro­ce­su expli­ci­te, na wypa­dek gdy­by ist­nia­ło zagro­że­nie, że zosta­nie on ujaw­nio­ny przez usłu­gi biz­ne­so­we w prze­bie­gu procesu.

To tak­że chciał bym zoba­czyć, w spe­cy­fi­ka­cji BPMN nicze­go takie­go nie znalazłem.

(źr.cytatów: Zarządzanie Projektami – Artykuły)

Mam nadzie­ję, że powyż­sze uczu­li Państwa na wery­fi­ko­wa­nie tego co publi­ku­ją auto­rzy tek­stów w sie­ci (ze mną włącz­nie), nie­ste­ty mam wra­że­nie rośnie ilość tak zwa­ne pseudowiedzy.

[2015] Od wer­sji 2.5 UML for­mal­nie UML nie słu­ży do mode­lo­wa­nie pro­ce­sów biz­ne­so­wych, nie moż­na zastą­pić nota­cji BPMN nota­cją UML.