Wpadło mi dzisiaj w oczy:

Przestrzeganie zasady jawności postępowania ma zasadnicze znaczenie dla kontroli prawidłowości działań zamawiającego przez wykonawców. Ograniczanie stosowania tej zasady jest równoznaczne z ograniczeniem możliwości zastosowania środków odwoławczych przez uczestników postępowania, co stanowi poważne ograniczenie ich ustawowych praw.

Bezwzględne trzymanie się zasady jawności mogłoby w pewnych przypadkach blokować możliwość udzielenia zamówienia. Istnieją, bowiem sytuacje, w których dla dokonania oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu lub oceny zgodności złożonej przez wykonawcę oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia konieczne jest umieszczenie w ofercie informacji wrażliwych. W szczególności mogą to być informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, a te bez wątpienia powinny podlegać ochronie przed ujawnieniem ich i tym samym osłabieniem pozycji rynkowej przedsiębiorcy.

(cytat z Opinia Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] w sprawie jawności postępowania i dokumentacji przetargowej w postępowaniach o zamówienia publiczne.http://www.piit.org.pl/_gAllery/16/50/16506/Opinia_PIIT_w_sprawie_jawnosci_ofert.pdf )

Jestem przekonany, że za mało wiem, bo jakoś nie znam jednego nawet sensownego przypadku, by zapytanie i oferta miało mieć w sobie cokolwiek “poufnego”. Owe “Istnieją, bowiem sytuacje..” są troszkę jak Yeti: wszyscy o nim mówią a nikt nie widział. Ogólnie jednak cieszy mnie powyższa (polecam lekturę całości) opinia. Treść ustawy jednak (wytłuszczony fragment opinii prawnej), wskazuje furtkę. Praktyka pokazuje, (co potwierdzam), że:

…w ostatnim czasie zaczyna ugruntowywać się nadużywanie wyjątku wprowadzonego przez ustawodawcę. Wbrew zasadzie ?exceptiones non sunt extendendae?, coraz częściej dokonuje się zabiegów interpretacyjnych przenoszących stosowanie wyjątku na sytuacje jedynie podobne lub zbliżone do określonych przez ustawodawcę. Docierają do nas informacje, że wykonawcy obejmują tajemnicą przedsiębiorstwa coraz większe fragmenty swoich ofert, a celem tych zabiegów jest najczęściej zablokowanie możliwości kontroli ofert przez konkurencję, a nie faktyczna potrzeba ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa.

Cóż, podpisuje się pod tym obiema rękami [wyróżnienie moje]. Gdzie te tajemnice? Czym są?

Zapytanie ofertowe zawiera opis przedmiotu zamówienia (OPZ), którym może być produkt lub usługa. Oferta przetargowa to jedynie odpowiedź (pomijam formalizmy w rodzaju wadium czy podpis osoby uprawnionej itp.), brzmiąca: “to o co opisano w OPZ u nasz kosztuje tyle”.  Zasada przetargu jest prosta jak konstrukcja cepa. Nie widzę tu nigdzie miejsca na “wrażliwość informacji”.

Jednym z przykładów nieuzasadnionego zastrzegania, jako tajemnicy przedsiębiorstwa są fragmenty oferty zawierające kalkulację ceny wraz z wyszczególnianiem komponentów zawartych w cenie, szczególnie, gdy te składniki są typowymi na rynku produktami informatycznymi.

Stara zasada, którą gdzieś czytałem: “jeżeli Twoją przewagą na rynku jest tylko to, że sprzedajesz to samo po innej cenie każdemu klientowi, to szybko zmień zawód”. Czynienie ceny “wrażliwą informacją” to sygnał: “wstydzę się przyznać, że naciągam klientów”. A może masz partnerów, może jesteś dystrybutorem produktu, podobnie  jak wielu Twoich konkurentów? Zawarłeś umowę z producentem, między innymi na warunki sprzedaży (ceny) i oszukujesz (nie wywiązujesz się z umowy) więc ukrywasz ceny? Nie, nie mam na myśli zmowy cenowej, mam na myśli np. dumpingowe ceny (patrz cytowany dokument), a może oferujesz nierealne warunki i cechy usługi (też dumping), wstyd to pokazać publicznie i “utajniasz”?

W opinii Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji przedsiębiorcy decydujący się działać na rynku zamówień publicznych, muszą mieć świadomość, że wkraczają w reżim wymagający stosowania maksymalnej jawności treści swoich ofert ze wszystkimi konsekwencjami związanymi z poddaniem się procedurom określonym w ustawie PZP.

Cieszy ta opinia, to nawoływanie. “Czego nie zabrania prawo zabrania wstyd” (cyt. Seneka młodszy).

Na prawdę uważam, że ukrywanie treści ofert to sygnał: “jestem kanciarzem” (podobnie jak niepodpisywanie ich imieniem i nazwiskiem autora). Nie widzę nawet jednego powodu by np. cena była “know-how” firmy… jeżeli ktoś tak uważa to … współczuję.  Prawdziwe know-how spokojnie chroni prawo autorskie czy patentowe, tajemnica firmy – a np. szczegóły organizacyjne firmy (tajemnica), to raczej nie jest przedmiot oferty ani zapytania.

Bywa, że po podpisaniu umowy o poufności, dostają dokumentację np. cudzą ofertę lub to co powstaje jako produkt późniejszej usługi. Nie raz nie dziwię się, że jej autorzy (firmy) pilnie strzegą, by tych  dokumentów nikt nie widział, też bym się ich wstydził…

Rada: zawsze mów prawdę, nie będziesz musiał pamiętać komu co powiedziałeś…i nikt nie będzie Cię mógł szantażować, że opowie…