Analiza systemowa, ogólna teoria systemów, świat to chaos czy złożoność? Biznes i jego otoczenie to złożoność, która dla wielu jest chaosem.

chaos
1. ?stan całkowitego bezładu?
2. mit. gr. ?bezładna materia w pustej przestrzeni, z której to materii ukształtował się kosmos?

Swego czasu miałem, na jednej z konferencji o “big data”, referat na temat problemu złożoności i jej analizy. Generalnie problem złożoności ładnie opisał Karl Popper, w swoim dziele Wiedza Obiektywna metaforą “o chmurach i zegarach”. To co obserwujemy, system, może być tak złożone, że ilość obiektów i ich wzajemnych oddziaływań będzie zbyt duża, by możliwe było stworzenie modelu (teoria wyjaśniająca zachowanie) takiego systemu, pozwalającego na przewidywanie zachowania takiej złożoności. Są jednak systemy, których natura na to pozwala, ich model jest możliwy do stworzenia, takie systemy są przewidywalne w 100%. Metaforą systemu nieprzewidywalnego jest chmura, a przewidywalnego zegar. Oczywiście jest nieskończenie wiele systemów o naturze gdzieś pomiędzy chmurami i zegarami.

W analizie systemu należy brać pod uwagę koszt jaki należy ponieść, by stworzyć teorię wyjaśniającą jego zachowanie oraz koszt braku tej teorii (ryzyko jakie stwarza nieprzewidywalność). Analiza biznesowa to analiza systemu jakim jest dana organizacja i jej otoczenie. To ryzyko dobrze opisuje Popper :

Moim zdaniem powyższe doskonale tłumaczy potrzebę (lub jej brak) prowadzenia jakiejkolwiek analizy. Jednak należy tu przytoczyć kolejną ważną rzecz dotycząca budowania teorii: trendy nie są teorią wyjaśniająca cokolwiek, są próbą heurystycznego (na bazie faktów znanych z przebadanej historii) przewidywania zachowania systemu, problem w tym, że nie znając przyszłości nie mamy podstaw do oceny prawdopodobieństwa takiej prognozy (kto śledzi kursy walut lub akcji na giełdzie wie o tym). Po drugie taka analiza, zwana indukcją, nie jest w stanie przewidzieć niczego nowego, niczego co nie zdarzyło się choć raz w historii. Popper, a przed nim D.Hume

Czy to sprzeczność? Nie, to wyjaśnienie tego, że nauka opiera się na teoriach a ludzie (zwierzęta także) i ich mózg, opierają się na doświadczeniu, jednak natura (ewolucja) ma za cel ochronę całych populacji (statystyka), a nauka to udzielania odpowiedzi na konkretne, jednostkowe pytania.

Dlatego analiza systemowa jest tak ważna także w biznesie, ważne jest nieutożsamianie jej z “systemami informatycznymi” i uznanie, że nie raz inaczej się po prostu nie da się tego – planowania i projektowania rozwiązania – “dobrze zrobić”. Właśnie odebrałem z poczty kolejną partie książek:

Spodziewajcie się recenzji w niedalekiej przyszłości :). Generalnie Ogólna teoria systemów to fundament (znam ją z innych dzieł, to  powyżej to jest pierwowzór). Nowoczesne metody prowadzenia analiz systemowych w inżynierii systemów (nie mylić z inżynierią oprogramowania!) to przede wszystkim analizy zorientowane na modele (w opozycji do metod opartych na tekstowych opisach). No i chaos a złożoność w architekturze biznesowej.

Na koniec  cytat z materiałów konferencji poświęconej Ajdukiewiczowi o tym do czego nam formalizacja:

Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu. Wszystko prowadzi do ogólnej teorii systemów…

Na koniec polecam ten referat o tym czym jest prawda, fałsz, nieprawda i o tym, że świat jest zerojedynkowy: