Nie raz poja­wia­ły się tu (mój blog) odnie­sie­nia do tak zwa­ne­go ide­ału (ide­ali­za­cja ) jako wzor­ca lub szkie­le­tu. W arty­ku­le o stu­dium wyko­nal­no­ści pisałem:

Brak wie­dzy o sta­nie ide­al­nym moż­li­wym i brak mode­lu, czy­ni ana­li­zę wyko­nal­no­ści bar­dzo ryzy­kow­ną, więc prak­tycz­nie bez­war­to­ścio­wą. (Źródło: Studium wyko­nal­no­ści ? czym napraw­dę jest | | Jarosław Żeliński IT-Consulting)

Dzisiaj kil­ka słów o jed­nym z ​„kile­rów” pro­jek­tów ana­li­tycz­nych: utra­ta pano­wa­nia nad szczegółowością.

Detale, detale…

Praktycznie zawsze w toku odbio­ru wyni­ków prac ana­li­tycz­nych sły­szę: ​„ale tu nie ma wie­lu rze­czy”. I jest to praw­da, ale nie ma (zosta­ły po pro­tu pomi­nię­te) rze­czy nie­istot­nych z per­spek­ty­wy ana­li­zy i jej celu. Firmy ist­nie­ją i roz­wi­ja­ją się lata­mi, nie raz nawet kil­ka­dzie­siąt lat. W tym cza­sie ​„obra­sta­ją” w róż­ne lokal­ne ​„spo­so­by”, mnó­stwo warian­tów osią­ga­nia kon­kret­nych, tych samych celów, nawet tych malut­kich lokal­nych. Bywają ich set­ki. Bardzo popu­lar­nym, wśród firm dostar­cza­ją­cych opro­gra­mo­wa­nie, spo­so­bem ​„ana­li­zo­wa­nia” jest pisa­nie tak zwa­nych user sto­ry (histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka). Są to, opi­sa­ne sło­wa­mi pra­cow­ni­ka ana­li­zo­wa­nej fir­my, zda­rze­nia sta­no­wią­ce pod­sta­wę ​„zro­zu­mie­nia” jak dana orga­ni­za­cja dzia­ła. Metoda ta jest obcią­żo­na poważ­ną wadą:

User sto­ry to per­spek­ty­wa użyt­kow­ni­ka i to ska­żo­na jego ogra­ni­czo­ną wie­dzą lub jej bra­kiem oraz ogra­ni­czo­nym doświad­cze­niem lub bra­kiem doświad­cze­nia. Duże, zdo­by­te w jed­nym miej­scu, doświad­cze­nie pra­cow­ni­ka, bez głęb­szej i szer­szej ana­li­zy, też nie popra­wia sytu­acji, czę­ściej ją jesz­cze pogar­sza (bo nikt nie podej­mu­je dys­ku­sji z tym ?dużym doświad­cze­niem?). (Źródło: User sto­ry czy­li nic nie popra­wić a może nawet bar­dziej skom­pli­ko­wać | | Jarosław Żeliński IT-Consulting

Opisy te bywa­ją nie raz bar­dzo boga­te, zebra­ne w toku wie­lo­go­dzin­nych, tak zwa­nych, warsz­ta­tów lub ankiet. Spisywane są nie raz ogrom­ne ilo­ści deta­li, któ­re zamiast cokol­wiek wyja­śnić, zaciem­nia­ją isto­tę rzeczy.

Powyższe zdję­cie przed­sta­wia coś co nazwę ​„sta­nem obec­nym”. To widok jaki zasta­je ktoś, kto spoj­rzy na daną orga­ni­za­cję ​„teraz”. Opisanie tego co widzi­my może zająć elo­kwent­nej oso­bie nawet wie­le stron tek­stu. Czy opis ten przy­bli­ży nas choć trosz­kę do odpo­wie­dzi na pyta­nie ​„co to jest i jak to działa”?

Celem ana­li­zy jest zro­zu­mie­nie, z czym na praw­dę mamy do czy­nie­nia. Analityk swo­ją pra­cą powi­nien dopro­wa­dzić do powsta­nia doku­men­tu (mode­li…) obra­zu­ją­cych ​„isto­tę rze­czy”, powi­nien w koń­cu odkryć, że powyż­sze to jest to:

Owszem, lata roz­wo­ju bada­nej fir­my, zawsze dopro­wa­dzą do powsta­nia ogrom­nej masy deta­li towa­rzy­szą­cych celo­wi biz­ne­so­we­mu, jed­nak ten cel się nie zmie­nia (cały pro­ces powsta­wia tej pisan­ki: źr. http://​kur​sy​krok​po​kro​ku​.blog​spot​.com/​2​0​1​6​/​0​2​/​k​o​s​z​y​c​z​e​k​-​n​a​-​j​a​j​k​o​-​p​i​s​a​n​k​e​-​k​u​r​s​-​k​r​o​k​-​p​o​.​h​tml).

Jeżeli więc mamy opra­co­wać reko­men­da­cje do zmian, zapro­jek­to­wać opro­gra­mo­wa­nie, to albo zro­zu­mie­my co i po co dana fir­ma robi, czym na praw­dę jest, albo zabrnie­my w doku­men­to­wa­nie ogrom­nej licz­by deta­li, dotych­cza­so­wych spo­so­bów osią­ga­nia celów, co potra­fi ​„zabić pro­jekt” swo­ją szcze­gó­ło­wo­ścią (i zabe­to­no­wać, nie koniecz­nie dobry, stan obecny).

Przeprowadzenie ana­li­zy ma jeden cel: zro­zu­mieć. Nie jest jej celem ​„opi­sy­wa­nie” cze­go­kol­wiek. Niestety wie­le firm pomi­ja ana­li­zy, idzie ścież­ką ​„opi­sze­my co robi­my i wystarczy”.

Czego się spo­dzie­wać po pro­jek­cie, gdy sły­szę: nie ma cza­su na ana­li­zę, myśmy już pod­pi­sa­li umo­wę z wyko­naw­cą bo nasza fir­ma nie ma cza­su. Niestety naj­czę­ściej taki pro­jekt trwa znacz­nie dłu­żej niż pla­no­wa­no, pie­nią­dze oszczę­dzo­ne na ?zbęd­nym? pro­jek­to­wa­niu ide­ału z ogrom­na nawiąz­ką są wyda­wa­ne na kolej­ne mody­fi­ka­cje i popraw­ki (Źródło: Utopia ? czy­li model ide­ału poma­ga w pro­jek­tach | | Jarosław Żeliński IT-Consulting)

Tak więc, doku­men­ta­cja zawie­ra­ją­ca 10 dia­gra­mów pro­ce­sów biz­ne­so­wych pra­wie zawsze będzie lep­sza od tej zawie­ra­ją­cej 100 dia­gra­mów. Ta, któ­ra nie zawie­ra żad­ne­go, jed­nak będzie znacz­nie gorsza.….

Na koniec pole­cam świet­ną książ­kę na ten temat, w któ­rej autor pisze we wstępie: 

Projektowanie ide­ału jest takim spo­so­bem myśle­nia o zmia­nie, któ­ry moż­na przed­sta­wić w spo­sób: w roz­wią­zy­wa­niu pro­ble­mów, prak­tycz­nie dowol­ne­go rodza­ju, moż­na uzy­skać naj­lep­sze wyni­ki dzię­ki wyobra­że­niu sobie ide­al­ne­go roz­wią­za­nia, a następ­nie cof­nię­ciu się aż do miej­sca, w któ­rym znaj­du­jesz się w chwi­li obec­nej. Dzięki temu unik­niesz uro­jo­nych przez sie­bie prze­szkód, zanim jesz­cze w ogó­le poj­miesz, jaki ma być ide­ał. .

Źródła