Wprowadzenie

Ronald Ross, współ­au­tor stan­dar­du mode­lo­wa­nia reguł biz­ne­so­wych i biz­ne­so­we­go słow­ni­ka pojęć napi­sał nie­daw­no na swo­im pro­fi­lu LinkedIn:

„People love sto­ries. Are user sto­ries help­ful in engi­ne­ering busi­ness solu­tions? Absolutely. Are you done with requ­ire­ments and solu­tion engi­ne­ering when you?ve wor­ked thro­ugh a set of user sto­ries? No. Not even clo­se!” [„Ludzie kocha­ją histo­rie. Czy histo­rie użyt­kow­ni­ków są pomoc­ne w two­rze­niu roz­wią­zań biz­ne­so­wych? Zdecydowanie tak. Czy skoń­czy­łeś z wyma­ga­nia­mi i inży­nie­rią roz­wią­za­nia, gdy już opra­co­wa­łeś zestaw histo­ry­jek użyt­kow­ni­ka? Nie. Nawet nie zbli­ży­łeś się do nich!”.]

(https://​www​.lin​ke​din​.com/​p​o​s​t​s​/​r​o​s​s​r​o​n​a​l​d​_​p​e​o​p​l​e​-​l​o​v​e​-​s​t​o​r​i​e​s​-​a​r​e​-​u​s​e​r​-​s​t​o​r​i​e​s​-​h​e​l​p​f​u​l​-​a​c​t​i​v​i​t​y​-​6​9​3​5​6​2​7​0​0​8​2​6​5​6​3​3​7​9​3​-​B​p​zb/)

Świat od dekad bory­ka się z jako­ścią i sku­tecz­no­ścią spe­cy­fi­ko­wa­nia wyma­gań na opro­gra­mo­wa­nie. OMG​.org opu­bli­ko­wa­ło stan­dard o nazwie MDA (ang. Model Driven Architecture ), któ­ry tak opi­su­je pro­ces two­rze­nia oprogramowania:

CIM -> PIM -> PSM

Są to odpo­wied­nio mode­le: Model Biznesowy (CIM: Computation Independent Model), Model Mechanizmu dzia­ła­nia (PIM: Platform-Independent Model, jest to model dzie­dzi­ny sys­te­mu wg. MVC) oraz Model Implementacji (PSM: Platform-Specific Model). Swego cza­su sze­rzej opi­sa­łem zależ­no­ści mię­dzy tymi mode­la­mi (czy­taj wię­cej o MDA).

CIM to model dzia­ła­nia orga­ni­za­cji: pro­ce­sy biz­ne­so­we i ich pro­duk­ty. Z uwa­gi na to, że obec­nie już nie rodzą się pro­jek­ty jed­no­ra­zo­wej infor­ma­ty­za­cji cało­ści orga­ni­za­cji, poja­wia się potrze­ba okre­śle­nia zakre­su pro­jek­tu, bo nie jest już nim cała orga­ni­za­cja. Model PIM to udo­ku­men­to­wa­ny mecha­nizm dzia­ła­nia sys­te­mu (opro­gra­mo­wa­nia), logi­ka jego dzia­ła­nia. Nie ma tu mowy o tym w jakiej tech­no­lo­gii powsta­nie, bo z zasa­dy mamy ich wie­le do wybo­ru, a wybór tech­no­lo­gii zale­ży od wie­lu poza-funk­cjo­nal­nych ogra­ni­czeń i wyma­gań. Technologia jest (powin­na być) kon­se­kwen­cją wybo­ru wyko­naw­cy i ten dopie­ro opra­cu­je model PSM, któ­ry w prak­ty­ce jest tak zwa­ną Koncepcją Wdrożenia, moż­na ją tak­że udo­ku­men­to­wać w nota­cji UML, ale na tym eta­pie powszech­na prak­ty­ką jest jedy­nie zapro­jek­to­wa­nie śro­do­wi­ska, zesta­wie­nie go i pra­ca od razu w kodzie.

Kluczowym pro­ble­mem jest przej­ście z CIM na PIM, czy­li jak udo­ku­men­to­wać zakres pro­jek­tu dostar­cze­nia opro­gra­mo­wa­nia i prze­kształ­cić go na wyma­ga­nia wobec tego oprogramowania?

CIM -> [zakres pro­jek­tu] -> PIM -> PSM

W meto­dach zwa­nych zwin­ny­mi, mode­le CIM i PIM są pomi­ja­ne. Typowym zaś narzę­dziem ​„zbie­ra­nia wyma­gań” są tak zwa­ne histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka (user sto­ry). Problem w tym, że są one klu­czo­wym ryzy­kiem pro­jek­tów gdyż z regu­ły są nie­spój­ne i nie­kom­plet­ne jako wyma­ga­nia. Specyfikacja wyma­gań powin­na być: spój­na, kom­plet­na i nie­sprzecz­na. Opisanie zakre­su pro­jek­tu histo­ryj­ka­mi użyt­kow­ni­ka, nie mając mode­lu pro­ce­sów biz­ne­so­wych cało­ści (model CIM), jest pozba­wie­niem się narzę­dzia do wery­fi­ka­cji kom­plet­no­ści, spój­no­ści i nie­sprzecz­no­ści takiej spe­cy­fi­ka­cji. Wszystkie wady (nie­kom­plet­ność, nie­spój­ność, sprzecz­no­ści) odkry­wa­ne są i usu­wa­ne (uzu­peł­nia­ne) dopie­ro na eta­pie wdra­ża­nia. Jest to pro­ces ​„odkry­wa­nia wyma­gań w toku wdrożenia”. 

Historyjki użyt­kow­ni­ka jako lista potrzeb biz­ne­so­wych? Owszem! Historyjki użyt­kow­ni­ka jako wyma­ga­nia dla deve­lo­pe­ra? NIE! To tyl­ko mate­riał dla pro­jek­tan­ta, ponie­waż bar­dzo czę­sto jed­na i ta sama funk­cja sys­te­mu reali­zu­je wie­le róż­nych histo­rii użyt­kow­ni­ka. Implementacja ​„per user sto­ry” pro­wa­dzi do bar­dzo kosz­tow­nych i nie­efek­tyw­nych roz­wią­zań (Opisywałem to na blo­gu: wpis pro­jekt Biblioteka, dwie histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka: chciał­bym wypo­ży­czyć książ­kę oraz chciał­bym zwró­cić książ­kę są reali­zo­wa­ne jed­ną usłu­gą apli­ka­cji: Karta Wypożyczenia, któ­ra zawie­ra rów­nież pole Data zwro­tu. Nadal spo­ty­kam pro­gra­mi­stów prze­ko­nu­ją­cych, że powin­ny to być dwa osob­ne ekra­ny – dwa przy­pad­ki uży­cia, czy­taj dwa razy wię­cej pra­cy kode­ra i dwa razy więk­szy koszt).

Czy można sformalizować proces zbierania historyjek użytkownika?

User Story to jed­no z naj­bar­dziej pro­ble­ma­tycz­nych narzę­dzi w meto­dach zwin­nych. Najczęściej zale­ca­na struk­tu­ra tych ​„histo­ry­jek”, wraz z przykładami:

„Jako ?typ użyt­kow­ni­ka? chcę osią­gnąć ?cel?, aby ?jakiś powód?”. 

Na przy­kład:

„Jako Administrator chcę otrzy­my­wać wia­do­mość e‑mail, gdy zosta­nie prze­sła­ny for­mu­larz kon­tak­to­wy, abym mógł na nie­go odpowiedzieć”

albo

”Jako użyt­kow­nik mam moż­li­wość klik­nię­cia okre­ślo­nej loka­li­za­cji na mapie”;

Tak spi­sy­wa­ne wyma­ga­nia sta­no­wią ogrom­ny pro­blem z powo­du nie­rów­nej gra­da­cji, spro­wa­dza­nie ich do pozio­mu tak zwa­nych ato­mo­wych user sto­ry (dru­gi z powyż­szych przy­kła­dów) pro­wa­dzi do bar­dzo dużych liczb tych histo­ry­jek. Próba ich wery­fi­ka­cji (wali­da­cja user sto­ry) sta­je się co naj­mniej trud­nym zada­niem. Jakakolwiek wyce­na opro­gra­mo­wa­nia na bazie takich histo­ry­jek to wró­że­nie z fusów (więc deve­lo­pe­rzy moc­no zawy­ża­ją wyce­ny z uwa­gi na ryzy­ko utra­ty ren­tow­no­ści). Autorzy inne­go opra­co­wa­nia zauważają:

Rzeczywiście, przy oko­ło 800 US [User Story], hie­rar­chia była raczej trud­na do okre­śle­nia, a obraz sys­te­mu pod­czas pla­no­wa­nia był bar­dzo duży. Skalowalność jest więc zde­cy­do­wa­nie pro­ble­mem w pro­jek­tach zwin­nych, w któ­rych US są sła­by­mi arte­fak­ta­mi inży­nie­rii wyma­gań. Zdecydował się on [autor] na wpro­wa­dze­nie wzor­ca US: ​„Jako [Użytkownik], chcę [Zadanie], aby [Cel]”, aby zde­fi­nio­wać hie­rar­chię w posta­ci Celu, Zadania i Użytkownika, ale bez powią­za­nia semantycznego.

Znam pro­jekt, w któ­rym licz­ba przy­pad­ków uży­cia, w pew­nym śred­niej tyl­ko wiel­ko­ści pro­jek­cie, szyb­ko się­gnę­ła czte­ry­stu. Wycena na ich pod­sta­wie poka­za­ła, że pla­no­wa­ny koszt wie­lo­krot­nie prze­kra­cza pla­no­wa­ny budżet. Ten pro­jekt zarzu­co­no, jed­nak wie­le tak wyce­nio­nych pro­jek­tów jest reali­zo­wa­nych, co daje obraz ska­li strat jakie przy­no­szą (zawy­żo­ny koszt to stra­ta). Powyżsi auto­rzy piszą na zakończenie:

Przyszłe pra­ce obej­mu­ją iden­ty­fi­ka­cję luk repre­zen­ta­cyj­nych, któ­re napo­ty­ka­ją prak­ty­cy w mode­lo­wa­niu US, oraz prze­gląd spo­so­bów, w jakie nasze ramy i [meto­da] GORE w ogó­le mogły­by roz­wią­zać te pro­ble­my. Równolegle oce­nia­na będzie rów­nież zdol­ność prak­ty­ków do sto­so­wa­nia pro­po­no­wa­nych ram zamiast zwy­kłych sza­blo­nów. Obecnie trwa­ją pra­ce nad narzę­dziem CASE (Computer Aided Software Engineering), któ­re zosta­nie wyko­rzy­sta­ne do wspar­cia eksperymentów.

Nie zna­la­złem wyni­ków dal­szych prac, więc podzie­lę się wyni­ka­mi swoich.

Gradacja User Story

Podstawowym pro­ble­mem z user sto­ry jest, moim zda­niem, brak stan­dar­du pozwa­la­ją­ce­go na zde­fi­nio­wa­nie ​„ato­mo­wej histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka” czy­li pozio­mu, poni­żej któ­re­go nie dzie­li­my ich na mniej­sze. Jako audy­tor wie­lu doku­men­ta­cji (czę­sto w roli bie­głe­go) zauwa­ży­łem, że histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka są dopro­wa­dza­ne do pozio­mu poje­dyn­czych kro­ków sce­na­riu­szy przy­pad­ków uży­cia. Często też histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka utoż­sa­mia­ne są z przy­pad­ka­mi uży­cia (UML) i tak mode­lo­wa­ne, co jest poważ­nym błę­dem. Np. powyższe: 

„Jako użyt­kow­nik mam moż­li­wość klik­nię­cia okre­ślo­nej loka­li­za­cji na mapie”

Mogło by to być czę­ścią sce­na­riu­sza usłu­gi (przy­pa­dek uży­cia UML), któ­rej celem jest Pokazanie Określonego Miejsca:

1. AKTOR ini­cju­je usłu­gę Cel podróży
2. SYSTEM wyświe­tla for­mu­larz Adres
3. AKTOR wpro­wa­dza dane i naci­ska OK
4. SYSTEM wyświe­tla mapę z nanie­sio­ną lokalizacją
5. AKTOR kli­ka okre­ślo­ny punkt na mapie 
6. SYSTEM powięk­sza obraz poka­zu­jąc deta­le lokalizacji

Powyższa histo­ryj­ka to jedy­nie punkt 5. tego sce­na­riu­sza. Nie trud­no dojść do wnio­sku, że samo klik­nię­cie na mapie to pozba­wio­na kon­tek­stu i celu, wyrwa­na pro­sta czyn­ność, i jej samo­dziel­ne ist­nie­nie w spe­cy­fi­ka­cji jako osob­ny byt, pozba­wio­ne jest sen­su. Z per­spek­ty­wy opro­gra­mo­wa­nia powsta­ją­ce­go w okre­ślo­nym celu, uzna­nie tej histo­ryj­ki za samo­dziel­ne wyma­ga­nie nie ma uza­sad­nie­nia. Uznanie jed­nak, że apli­ka­cja słu­ży mię­dzy inny­mi do zapo­zna­wa­nia się okre­ślo­ny­mi miej­sca­mi w prze­strze­ni, a usłu­gą tej apli­ka­cji jest Pokazanie Określonego Miejsca jak naj­bar­dziej ma sens. Idąc za suge­stią by histo­ryj­ka użyt­kow­ni­ka mia­ła strukturę: 

„Jako [Użytkownik], chcę [Zadanie], aby [Cel]”

zmu­sza do zasta­no­wie­nia się czy kli­ka­nie na mapie jest celem, czy może jed­nak tym celem jest Pokazanie Określonego Miejsca, a kli­ka­nie jest ele­men­tem sce­na­riu­sza (pro­ce­du­ry) reali­za­cji tego celu (pamię­ta­my, że przy­pad­ki uży­cia mają sce­na­riu­sze, a te zło­żo­ne są z sekwen­cji kolej­nych kroków!).

Formalizacja User Story

Pojęcia Użytkownik, Zadanie, Cel, jako spój­ny zestaw pojęć odpo­wia­da­ją defi­ni­cji ato­mo­we­go (ele­men­tar­ne­go) pro­ce­su w nota­cji BPMN (doda­tek C, Słownik , ): Aktywność jest sko­ja­rzo­na z jej wyko­naw­cą (pula, tor), two­rzy pro­dukt (data object). Biorąc pod uwa­gę fakt, że pro­dukt ma tu okre­ślo­ne­go adre­sa­ta i musi on sta­no­wić sobą war­tość dla tego adre­sa­ta, mamy punkt wyzna­cza­ją­cy gra­ni­cę ​„dzie­le­nia na czę­ści” tych histo­ry­jek. Nie będzie to ​„moż­li­wość wsta­wie­nia z listy nume­ru NIP nabyw­cy” a ​„utwo­rze­nie fak­tu­ry” (bo war­tość ma dopie­ro popraw­nie wysta­wio­na fak­tu­ra, a nie klik­nię­cie np. w pole NIP by wybrać kontrahenta). 

Jak sfor­ma­li­zo­wać histo­ryj­kę użyt­kow­ni­ka? Podstawą for­ma­li­za­cji (i celem) jest opra­co­wa­nie meto­dy kon­tro­li popraw­no­ści (wali­da­cja). Popatrzmy jesz­cze raz na szablon:

„Jako ?typ użyt­kow­ni­ka? chcę osią­gnąć ?cel?, aby ?jakiś powód?”. 

Typ użyt­kow­ni­ka to rola, celem jest pro­dukt pra­cy, a powo­dem? Powodem jest zawsze to, że okre­ślo­na oso­ba ocze­ku­je na efekt tej pra­cy (bez tego pra­ca ta była­by po pro­stu zbęd­na). Można więc wyobra­zić sobie taki zapis:

Jako sprze­daw­ca, chcę wysta­wić fak­tu­rę, klientowi. 

Mamy tu:

1. rola: sprze­daw­ca
2. cel: fak­tu­ra
3. powód: ocze­ku­je tego klient. 

W tym miej­scu widać peł­ną zgod­ność tej defi­ni­cji z kon­struk­cją: aktyw­ność, jej pro­dukt, jego odbior­ca. Innymi sło­wy ana­li­tycz­ny model pro­ce­sów biz­ne­so­wych wyko­na­ny w nota­cji BPMN, to nic inne­go jak połą­czo­ne w logicz­ne cią­gi histo­ryj­ki użytkownika. 

Wyobraźmy sobie taką listę histo­ry­jek użyt­kow­ni­ka, wyko­na­ną wg. powyż­sze­go opisu:

Niektóre narzę­dzia CASE, pozwa­la­ją­ce na ich pro­fi­lo­wa­nie, pozwa­la­ją przed­sta­wić to tak­że na mode­lu wyma­gań (co póź­niej umoż­li­wia śla­do­wa­nie, czy­li kon­tro­lę kom­plet­no­ści, spój­no­ści i niesprzeczności):

Powyższe mogło­by być kon­se­kwen­cją takie­go mode­lu procesów:

Jak widać, model pro­ce­su daje peł­ny kon­tekst dla aktyw­no­ści. Fakt, że pro­ces to logicz­ny prze­pływ pra­cy, powo­du­je, że two­rze­nie mode­li BPMN gwa­ran­tu­je spój­ność, kom­plet­ność i nie­sprzecz­ność listy aktyw­no­ści, ich pro­duk­tów i ról. 

Kilka słów o priorytetach

Często sto­so­wa­ne jest nada­wa­nie wyma­ga­niom prio­ry­te­tów. Jeżeli mówi­my o MBSE/MDD (odpo­wied­nio: Model-Based System Engineering, Model-Driven Development), czy­li podej­ściu w któ­rym ​„model to wyma­ga­nie”, prio­ry­te­ty nie są sto­so­wa­ne, gdyż ma powstać to co zosta­ło zapro­jek­to­wa­ne (nikt nie nada­je prio­ry­te­tów skład­ni­kom w recep­tu­rze na potra­wę, nikt nie nada­je prio­ry­te­tów na ele­men­ty skła­do­we pro­du­ko­wa­nych przedmiotów). 

Kiedy i jakim wyma­ga­niom nada­je­my prio­ry­te­ty? Ma to sens w przy­pad­ku wyma­gań biz­ne­so­wych oraz w sto­sun­ku do przy­pad­ków uży­cia opro­gra­mo­wa­nia (przy­po­mi­nam, że Use Case w nota­cji UML to cecha sys­te­mu). Najczęściej spo­ty­ka­ne sys­te­mu prio­ry­te­ty­za­cji to trzy­stop­nio­wa ska­la oraz tak zwa­na MoSCoW.

Trzystopniowa ska­la to:

1. nie­speł­nie­nie tego wyma­ga­nia pogor­szy efek­tyw­ność pracy
2. nie­speł­nie­nie tego wyma­ga­nia spo­wo­du­je ogra­ni­cze­nie funkcjonalności
3. nie­speł­nie­nie tego wyma­ga­nia uczy­ni sys­tem nie­przy­dat­nym do celu w hakim powstaje. 

Jak widać jedyn­ka to naj­niż­szy prio­ry­tet. Z uwa­gi na zarzą­dza­nie pro­jek­tem i wyma­ga­nia­mi, dodat­ko­wo sto­so­wa­ne są, nie­za­leż­nie od prio­ry­te­tów, sta­tu­sy wyma­gań: pro­po­no­wa­ne, zatwier­dzo­ne, odrzu­co­ne, odro­czo­ne, pro­jek­to­wa­ne, wdro­żo­ne (mozna spo­tkań inne ale ich sens jest taki sam). 

Skala MoSCoW to:

M – Must have – wyma­ga­nia obli­ga­to­ryj­ne, któ­re sys­tem musi zapew­niać.
S – Should have – wyma­ga­nia, któ­re powin­ny zna­leźć się w sys­te­mie.
C – Could have – wyma­ga­nia dodat­ko­we, któ­re są pożą­da­ne, ale nie są nie­zbęd­ne.
W – Won’t have – wyma­ga­nia, któ­re nie zosta­ną wdro­żo­ne (ale mogą być wdro­żo­ne w przyszłości).

Jak widać ska­le te róż­nią sie podej­ściem. Generalnie celem jest zarzą­dza­nie wyma­ga­nia­mi. Skala trzy­stop­nio­wa to świa­do­me zarza­dza­nie zakre­sem pro­jek­tu. Definicje są pre­cy­zyj­ne: nie ma żad­ne­go pro­ble­mu z nada­wa­niem prio­ry­te­tów. Skala MoSCoW ma cha­rak­ter uzna­nio­wy: defi­ni­cje tych czte­rech grup nie są pre­cy­zyj­ne: nie wia­do­mo jak odróż­nić to co ​„powin­no być” od tego co ​„jest pożądane”?

Podsumowanie

Stosowanie typo­wych histo­ry­jek użyt­kow­ni­ka ma dwie klu­czo­we wady: 1. nie ma jed­nej meto­dy zarzą­dza­nia ich gra­da­cją i struk­tu­rą, wie­lu auto­rów przy­wo­łu­je wła­sne, nie­co się róż­nią­ce meto­dy stan­da­ry­za­cji, 2. ich dro­bia­zgo­wość oraz brak meto­dy kon­tro­li spój­no­ści, pro­wa­dzą do szyb­ko rosną­cej ich licz­by, w kon­se­kwen­cji cha­osu, szcze­gól­nie w śred­nich i więk­szych projektach.

Powyżej widać, że mode­lo­wa­nie pro­ce­sów biz­ne­so­wych na pod­sta­wie zebra­nych przy­kła­do­wych doku­men­tów (pro­duk­ty pra­cy ludzi: doku­men­ty) i opra­co­wa­nie na ich pod­sta­wie dia­gra­mu przy­pad­ków uży­cia, daje znacz­nie lep­sze wyni­ki niż zbie­ra­ne na warsz­ta­tach histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka. Same wyma­ga­nia wyra­żo­ne jako histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka, nie dają żad­nej szan­sy (brak meto­dy) na kon­tro­lę ich spój­no­ści, kom­plet­no­ści i nie­sprzecz­no­ści. Wymagania, jako kon­se­kwen­cja popraw­nie wyko­na­nych mode­li pro­ce­sów biz­ne­so­wych, z zasa­dy są spój­ne, kom­plet­ne i niesprzeczne.

W przy­to­czo­nym tu przy­kła­dzie widać, że dwie aktyw­no­ści (reje­stra­cja zamó­wie­nia i kon­tro­la jego sta­tu­su) reali­zo­wa­ne są jako dostęp do zapi­sa­ne­go w sys­te­mie Zamówienia. Daje to jasną prze­słan­kę do tego, że dwie histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka (dwie aktyw­no­ści na mode­lu pro­ce­sów) to dwa róż­ne kon­tek­sty uży­cia tej samej usłu­gi apli­ka­cji: Zamówienia (czy­li dostęp do ich two­rze­nia, aktu­ali­za­cji i pod­glą­du, to typo­wy przy­pa­dek uży­cia typu CRUD). Prawa dostę­pu do tego doku­men­tu mode­lu­je się zaś regu­ła­mi biz­ne­so­wy­mi (nie poka­za­no ich na dia­gra­mach), np. ​„Klient ma wgląd tyl­ko w Zamówienia, któ­re sam złożył”. 

Można uznać, że małe pro­jek­ty, o małym ryzy­ku cha­osu wywo­ła­ne­go bra­kiem mode­li pro­ce­sów, moż­na reali­zo­wac ​„na skró­ty” czy­li histo­ryj­ki użyt­kow­ni­ka i od razu model PSM (imple­men­ta­cja) z pomi­nię­ciem CIM i PIM, jed­nak jest to poważ­ne ryzy­ko już przy śred­nich pro­jek­tach. Dlatego pro­ces MDA:

{CIM -> [zakres pro­jek­tu] -> PIM} -> PSM

wyda­je się być znacz­nie efek­tyw­niej­szy co poka­zu­je prak­ty­ka (w nawia­sach klam­ro­wych {} zakres pra­cy analityka-projektanta).

Zakres pro­jek­tu to albo całe pro­ce­sy biz­ne­so­we albo świa­do­mie wybra­ne ich okre­ślo­ne aktyw­no­ści. Nie jest to tak­że żaden ​„wodo­spad” (water­fall), bo ana­li­tycz­ny model pro­ce­sów biz­ne­so­wych powsta­nie szyb­ciej i taniej niż lista setek histo­ry­jek z pomo­cą wie­lo­dnio­wych warsz­ta­tów anga­żu­ją­cych całe zespo­ły ludzi. Wygenerowane z mode­lu pro­ce­sów biz­ne­so­wych przy­pad­ki uży­cia, są z zasa­dy spój­ne i kom­plet­ne, więc ich ite­ra­cyj­ne (kolej­ne) spe­cy­fi­ko­wa­nie (każ­dy pro­jek­tu­je­my jako samo­dziel­ny mikro­ser­wis) pozwa­la bez ryzy­ka odda­wać je kolej­no do imple­men­ta­cji, i jed­no­cze­śnie doku­men­to­wać (uszcze­gó­ła­wiać) kolejne. 

To spraw­dzo­na w prak­ty­ce meto­da wspie­ra­na przez wie­le narzę­dzi CASE (wszyst­kie dia­gra­my i ich prze­kształ­ce­nia poka­za­ne w tym arty­ku­le powsta­ły z uży­ciem Visual-Paradigm). Diagram przy­pad­ków uży­cia UML jest tu auto­ma­tycz­nie gene­ro­wa­ny z mode­li BPMN, wg poniż­szych zasad:

Po tej ope­ra­cji wystar­czy spraw­dzić kon­tek­sty doku­men­tow i skon­so­li­do­wać w jeden ewen­tu­al­ne nad­mia­ro­we przy­pad­ki uży­cia. I na koniec:

„Jeśli nie masz mode­li poję­cio­wych, bra­ku­je Ci waż­ne­go ele­men­tu ukła­dan­ki w pro­jek­to­wa­niu roz­wią­zań, któ­ry jest nie­zwy­kle pomoc­ny w dostrze­ga­niu i prze­ka­zy­wa­niu ogól­ne­go obra­zu tych historyjek.”

Ronald Ross (Business Rules)

Źródła

Pełna Specyfikacja

Poniżej przy­kła­do­wy doku­ment wyge­ne­ro­wa­ny bez­po­śred­nio z Visual Paradigm, zawie­ra tak­że śladowanie. 

1. Procesy Business Process Diagram

2. User Story

Historyjki użyt­kow­ni­ka jako wyma­ga­nia biznesowe.

3. Diagram Przypadków Użycia

4. Specyfikacja

4.1. Sprzedaż

ID: UC02

Usługa pozwa­la wysta­wiać faktury.

4.1.1. Główni aktorzy 

Sprzedawca

4.1.2. Szczegóły

4.1.3. Wymagania 

4.1.3.1. Sprzedaż

ID: REQ001

jako sprze­daw­ca chcę wysta­wić fak­tu­rę klientowi

4.1.4. Relacje

4.1.5. Diagramy Podległe 

4.1.5.1. Faktura

4.1.6. Śladowanie 

4.2. Magazyny

ID: UC03

Usługa doku­men­tu­je wyda­wa­nie towa­ru na pod­sta­wie opła­co­nych faktur.

4.2.1. Główni aktorzy 

Magazynier

4.2.2. Szczegóły

4.2.3. Wymagania 

4.2.3.1. Wydanie towaru

ID: REQ002

jako maga­zy­nier chce wysta­wić Dokument WZ klientowi

4.2.4. Relacje

4.2.5. Diagramy Podległe 

4.2.5.1. Dokument WZ

4.2.6. Śladowanie 

4.3. Zamówienia

ID: UC01

Rejestr zamó­wień pozwa­la reje­stro­wać zamó­wie­nia, śle­dzić ich status.

4.3.1. Główni aktorzy 

Klient,  Pracownik BOK

4.3.2. Szczegóły

4.3.3. Wymagania 

4.3.3.1. Rejestracja Zamówień

ID: REQ003

jako pra­cow­nik BOK chce zare­je­stro­wać zamó­wie­nie zaku­pu dla Sprzedawcy

4.3.3.2. Śledzenie Zamówień

ID: REQ004

Jako Klient chciał bym śle­dzić sta­tu­sy moich Zamówień zakupu

4.3.4. Relacje

4.3.5. Diagramy Podległe 

4.3.5.1. Zamówienia Zakupu

4.3.6. Śladowanie