Utwór vs. projekt a własność intelektualna w inżynierii

Wprowadzenie Niedawno miała miejsce kolejna moja dyskusja na LinkedIn, która pokazała że prawo własności intelektualnej jest bardzo trudne do przyswojenia, głównie dlatego że – z uwagi na swoją „niematerialność” – wymyka się intuicyjnej i materialnej manierze postrzegania świata przez człowieka. Na to nakłada się przeświadczenie koderów, że z zasady są samodzielnymi twórcami, i niestety wielu prawników także tak uważa. Rzecz w tym, że koder zawsze jest twórcą, ale nie zawsze jest projektantem. Gdy koder nie jest projektantem, jego utwory (kod źródłowy) to utwory zależne od utworów pierwotnych, jakimi są projekty techniczne wyrażone np. z pomocą…

Czytaj dalejUtwór vs. projekt a własność intelektualna w inżynierii

Czym jest dług informacyjny

Wprowadzenie W 2014 roku pisałem o długu technologicznym: Dług tech­no­lo­gicz­ny to coś o czym mało się pisze i mówi, a pra­wie każ­dy się z nim bory­ka. W dużym uprosz­cze­niu to jak zmy­wa­nie naczyń: jeże­li robi­my to regu­lar­nie po każ­dym posił­ku, to zaj­mu­je to góra kil­ka­na­ście minut a do wyko­na­nia wystar­czy ście­recz­ka. Jeżeli jed­nak uzna­my, że zmy­je­my naczy­nia dopie­ro jak ​„stat­ki” w zle­wo­zmy­wa­ku zasło­nią okno kuch­ni :), to nie tyl­ko jed­no­ra­zo­wo stra­ci­my znacz­nie wię­cej cza­su, ale dodat­ko­wo zafun­du­je­my sobie wal­kę z zaschnię­tym tłusz­czem i reszt­ka­mi jedze­nia, dla­te­go – co cie­ka­we – czas i wyma­ga­ne ​„środ­ki” potrzeb­ne na rzad­kie pozmy­wa­nie tej góry nagro­ma­dzo­nych…

Czytaj dalejCzym jest dług informacyjny

Czym sie różnią wymagania wobec rozwiązania od potrzeb użytkownika?

Wstęp

Siedem lat temu (2015) arty­kuł o wyma­ga­niach i śla­do­wa­niu koń­czy­łem słowami: 

Tak więc wyma­gań biz­ne­so­wych może być kil­ka­dzie­siąt. Wymaganych usług sys­te­mu (przy­pad­ków uży­cia) w dużym pro­jek­cie tak­że może być kil­ka­dzie­siąt. Ale set­ki, czy tysią­ce ??wyma­gań? to wyraz utra­ty pano­wa­nia nad zakre­sem pro­jek­tu? Tu zwró­cę uwa­gę, że wyma­ga­niem (usłu­ga sys­te­mu) może być np. wytwo­rzo­na fak­tu­ra VAT zgod­na z prze­pi­sa­mi. Cechy tej fak­tu­ry (lista pól) to nie osob­ne wyma­ga­nia, to cechy (para­me­try, atry­bu­ty) jed­ne­go wyma­ga­nia. Żadna cecha fak­tu­ry VAT nie ma sama w poje­dyn­kę żad­nej war­to­ści, nie może więc być oddziel­nym przy­pad­kiem uży­cia, tak samo jak wyma­ga­niem naszym może być samo­chód, ale jego kolor czy auto­ma­tycz­na skrzy­nia bie­gów, to cechy samo­cho­du, nie ma sen­su wyma­gać ??czer­wo­ne­go kolo­ru? nie ocze­ku­jąc samo­cho­du (i jak uza­sad­nić, to że ten kolor wspie­ra cel biz­ne­so­wy). Przypadkiem uży­cia samo­cho­du jest podróż a nie wło­że­nie klu­czy­ka do sta­cyj­ki, bo to jest tyl­ko jeden z ele­men­tów sce­na­riu­sza roz­po­czę­cia podró­ży samochodem.

Source: Dlaczego śla­do­wa­nie wyma­gań jest istot­ne w pro­jek­cie? – Jarosław Żeliński IT-Consulting

Nadal poja­wia­ją się publi­ka­cje o wyma­ga­niach, zarzą­dza­niu nimi i reali­zo­wa­niu ich. Na ryn­ku są dostęp­ne apli­ka­cje pozwa­la­ją­ce je kolek­cjo­no­wać i zarzą­dzać taką kolek­cją. I sta­le mamy do czy­nie­nia z ich – wyma­gań – nie­jed­no­znacz­no­ścią . Okazuje się, że ich zna­cze­nie sta­je sie klu­czo­we dla pro­jek­tów, tak­że z per­spek­ty­wy pra­wa (PZP i zde­fi­nio­wa­ne w zale­ce­niach UZP poję­cie potrze­ba). Tym razem sku­pię się na poję­ciach «wyma­ga­nie» i «potrze­ba» w odnie­sie­niu do pro­jek­tu rozwiązania.

(wię­cej…)

Czytaj dalejCzym sie różnią wymagania wobec rozwiązania od potrzeb użytkownika?

Model UML i stereotypy jako ikony

Wprowadzenie Modele UML są często postrzegane jako niezrozumiałe diagramy. Do napisania tego artykułu skłonił mnie pewien wpis na LinkedIn, w którym pokazano ciekawy schemat blokowy: źr.: Marcel van Oost, LinkedIn, https://www.linkedin.com/posts/marcelvanoost_fintech-payments-paytech-activity-7085945466286153728-GEgt Nie tylko moim zdaniem jest to bardzo obrazowe pokazanie tego jak działają te systemy płatności, szczególnie, że bardzo dobrze jest dobrany poziom abstrakcji: autorowi udało sią pokazać istotę mechanizmu realizacji tych płatności bez zbędnych detali. Pierwsze moje wrażenie, gdy zobaczyłem ten diagram to: to jest diagram komunikacji UML a obrazowe ikony na tym diagramie to stereotypy. Stereotyp czyli typ…

Czytaj dalejModel UML i stereotypy jako ikony

Architektura informacji, system informacyjny a system informatyczny w organizacji

Wstęp Oprogramowanie wspomagające zarządzanie firmą stanowi sobą podsystem w systemie jakim jest organizacja, o czym pisałem niedawno: Z per­spek­ty­wy orga­ni­za­cji i ryn­ku, opro­gra­mo­wa­nie wbu­do­wa­ne to jest to opro­gra­mo­wa­nie, któ­re­go uży­wa się wewnątrz fir­my ale któ­re­go nie widzą, nie mają z nim kon­tak­tu, klien­ci tej firmy. (https://it-consulting.pl/2023/02/27/organizacja-jako-mechanizm-czyli-slon-w-pokoju/) Organizacje to system informacyjny i system informatyczny jako jego podsystem. Mamy więc dwie odrębne architektury z perspektywy oprogramowania: architektura informacji, czyli realizacja wymagań funkcjonalnych (komu i do czego potrzebne są informacje), architektura techniczna środowiska, czyli gdzie są przetwarzane dane, oraz wymagania pozafunkcjonalne (jak sprawny, niezawodny i bezpieczny…

Czytaj dalejArchitektura informacji, system informacyjny a system informatyczny w organizacji

Diagramy w notacji UML

Wprowadzenie Diagramy UML i sposób ich użycia, od samego początku istnienia tej notacji, budzą emocje i fale sprzecznych komentarzy. Powodem jest wysoki poziom abstrakcji etapu analizy i modelowania jako dyscypliny, oraz dość powszechne niezrozumienie istoty ten notacji. Na to nakłada się ogromna różnica między tym co nazywamy analizą i projektowaniem obiektowym (OOAD) a obiektowo-zorientowanymi językami programowania (OOP). Notacja UML jest przez wielu ludzi błędnie traktowana jako kolejny zestaw symboli do tworzenia ilustracji. Większość znanych mi deweloperów uważa, że te diagramy im w niczym nie pomagają i generalnie mają racje, gdyż…

Czytaj dalejDiagramy w notacji UML

Value-stream mapping czyli strumień wartości jaki wytwarza firma tworząc swój produkt

Wprowadzenie Skrót VSM zaczyna się od pewnego czasu pojawiać także w inżynierii oprogramowania, ma on jednak stary, ponad 30-letni rodowód. Mapowanie strumienia wartości (ang. Value-stream Mapping, VSM), znane od 30 lat, ostatnio także jako mapowanie przepływu materiałów i informacji (ang. material- and information-flow mapping). Jest to metoda mająca swoje początki w Lean Management, służąca do analizy stanu obecnego i projektowania stanu przyszłego dla serii zdarzeń, które prowadzą produkt lub usługę od zamówienia do momentu dostarczenia klientowi. Mapa strumienia wartości to graficzne podejście, które pokazuje wszystkie krytyczne kroki w określonym procesie…

Czytaj dalejValue-stream mapping czyli strumień wartości jaki wytwarza firma tworząc swój produkt

Czym są testy oraz kto i co testuje

Robię to zawsze a najrzadziej o tym pisze, bo to "takie oczywiste", a co to takiego? TESTY. Dobrze opracowane testy to ciekawa i wyrafinowana forma sprawdzania tego czy dostajemy to co chcemy dostać, to za co płacimy (nie raz słono). Czym są (powinny być) kryteria akceptacji? To właśnie wymagania, pozostaje pytanie: Które? Jeżeli to będą pierwotne wymagania biznesowe jest źle (patrz: Przypadki użycia to nie wymagania). Wiec co? Wymaganiem jest model: zamawiana konstrukcja, mechanizm działania. V-model czyli wprowadzenie Ogólnym, najczęściej przytaczanym modelem opisującym cykl wytwarzania w inżynierii jest tak zwany…

Czytaj dalejCzym są testy oraz kto i co testuje

User Story to wymaganie biznesowe, to opis problemu do rozwiązania, a nie funkcjonalność do implementacji!

O user sto­ry pisa­łem nie raz od ponad deka­dy, i w zasa­dzie zawsze powo­dem jest to samo: kolej­ny rato­wa­ny pro­jekt, gdzie powo­dem dra­ma­tu było sto­so­wa­nie user sto­ry jako wyma­gań. Kiedy user sto­ry jest sto­so­wa­ne jako wyma­ga­nie? W zasa­dzie zawsze tam, gdzie pomi­nię­to etap ana­li­zy i pro­jek­to­wa­nia. Jakie są skut­ki? Kilkukrotnie wyż­sza pra­co­chłon­ność, czy­li znacz­nie wyż­sze kosz­ty i dłuż­szy ter­min dostar­cze­nia opro­gra­mo­wa­nia. Niestety, nie raz, tak reali­zo­wa­ne pro­jek­ty koń­czą się wstrzy­ma­niem prac zanim powsta­nie peł­na funk­cjo­nal­ność apli­ka­cji, z powo­du znacz­ne­go prze­kro­cze­nia budże­tu i ter­mi­nu. Co jest przyczyną?

(wię­cej…)

Czytaj dalejUser Story to wymaganie biznesowe, to opis problemu do rozwiązania, a nie funkcjonalność do implementacji!

Regulamin Usługi jako potrzeby czyli prawnik jako analityk

Why is this happening? The methods of project execution by most IT vendors haven't changed in 30 years: talks, interviews, coding, expensive tools (C++, Java). We've known for 20 years that writing a program in C++/Java is twice as much work compared to an identical result achieved with scripting languages (Prechelt, 2003; 2000). The continuing popularity of C++/Java has its origin: most of the large systems in the fin/tech industry were created in the 1990s, and they are not being upgraded and only added functionality despite the fact that it is no secret how to migrate to newer technologies and architectures (Laigner, Kalinowski, Diniz, Barros, Cassino, Lemos, Arruda, Lifschitz & Zhou, 2020). The reasons are quite mundane: as long as there is demand, technology suppliers have no interest in upgrading their products and are selling a permanent technological debt (Rosoff, 2011).

Czytaj dalejRegulamin Usługi jako potrzeby czyli prawnik jako analityk
Read more about the article Diagram aktywności UML c.d. – algorytmy
David Harel. (2001). Rzecz o istocie informatyki. Algorytmika. (Zbigniew Weiss & Piotr Carlson, Trans.; Wydanie trzecie). PWN.

Diagram aktywności UML c.d. – algorytmy

Technical Description of Software, as documentation of the mechanism of its operation, requires precision because it constitutes documentation of know-how (it can also be part of patent documentation). Such documentation cannot be source code of a specific (one of many on the market) programming language, as it must be a "dry" description of the mechanism of operation, and not an example of one of many possible implementations. This is also pointed out by the author of the above-mentioned book. Therefore, the documentation of the system, it is not its example implementation ("working code"), it is the essence of its operation expressed as an abstract model.

Czytaj dalejDiagram aktywności UML c.d. – algorytmy

Organizacja jako mechanizm czyli słoń w pokoju

The era of "sacred cows" of engineering is slowly coming to an end. Software engineering, after almost 20 years of an "agile" approach to this branch of engineering, is beginning to mature into "real engineering" with analysis, design and testing on the "drawing board" of CASE systems and MBSE approaches, which are a universal systems approach to multidisciplinary engineering (mechatronics) (Rosenberg, 2023). Organizations are also systems and their engineering: we have business process engineering, resource engineering, financial engineering. Organizations are systems and should be treated and modeled as such (Kozminski, 1979). IT systems maintenance and development costs are already more than 8% of a company's revenue, and this value is slowly but steadily growing. The discipline of their creation, implementation and management of their costs is also growing.

Czytaj dalejOrganizacja jako mechanizm czyli słoń w pokoju

Koniec treści

Nie ma więcej stron do załadowania