Należy stwier­dzić jed­ną rzecz: moim zda­niem panu­je strasz­ny bała­gan poję­cio­wy wywo­ła­ny tym, że mamy do czy­nie­nia nie­ste­ty z modą na pro­ce­sy i wie­lu pro­du­cen­tów apli­ka­cji ma ambi­cję użyć magicz­nej sekwen­cji słów ​„busi­ness pro­cess mana­ge­ment” nawet, jeże­li to nie ma sensu.

W czym problem?

Po pierw­sze pro­ces biz­ne­so­wych to sekwen­cja zda­rzeń (czyn­no­ści) w fir­mie a nie w sys­te­mie IT. System co naj­wy­żej może poma­gać je śle­dzić i kon­tro­lo­wać. Po dru­gie: nie nale­ży mylić trzech rze­czy: mode­lo­wa­nia, zarzą­dza­nia i infor­ma­tycz­ne­go wspo­ma­ga­nia pro­ce­sów biznesowych.

Modelowanie lub mapo­wa­nie pro­ce­sów: pole­ga na stwo­rze­niu np. w posta­ci dia­gra­mów (moż­na tak­że je opi­sać tek­stem) doku­men­ta­cji pro­ce­sów w fir­mie t.j. gra­ficz­nej repre­zen­ta­cji w celu utrwa­le­nia ich na papie­rze. Zarządzanie pro­ce­sa­mi: to sta­łe śle­dze­nie mode­lu pro­ce­so­we­go fir­my i ulep­sza­nie go tak by fir­ma postę­pu­ją­ca zgod­nie z tym mode­lem moż­li­wie naj­efek­tyw­niej reali­zo­wa­ła swo­ją stra­te­gię roz­wo­ju. Informatyczne wspo­ma­ga­nie pro­ce­sów biz­ne­so­wych to po pro­stu wyko­rzy­sty­wa­nie narzę­dzi wspie­ra­ją­cych powyż­sze procesy.

Na ryn­ku, nie­za­leż­nie od tego jak same się okre­śla­ją, mamy do czy­nie­nia z roz­wią­za­nia­mi wspo­ma­ga­ją­cy­mi mode­lo­wa­nie pro­ce­sów i zarzą­dza­nie pro­ce­sa­mi, są to takie pakie­ty jak MS Visio, iGrafx, ARIS i wie­le innych. Pakiety takie jak Ultimus czy FileNet to sys­te­my zarzą­dza­nia obie­giem infor­ma­cji (w tym doku­men­tów) w fir­mach, choć same o sobie czę­sto mówią, że zarzą­dza­ją pro­ce­sa­mi biznesowymi.

Pamiętajmy, że pro­ces to czyn­no­ści a nie papier ani jego elek­tro­nicz­na repre­zen­ta­cja. Dokument lub plik, rekord bazy danych to co naj­wy­żej ​„nama­cal­ne” pro­duk­ty procesów.

Zintegrowane sys­te­my infor­ma­tycz­ne coraz czę­ściej mają w nazwie sło­wa ​„zorien­to­wa­ne pro­ce­so­wo” lub ​„zorien­to­wa­ne na pro­ce­sy”. To już bliż­sze praw­dy stwier­dze­nia, gdyż są one wła­śnie tak zbu­do­wa­ne by imple­men­ta­cja sys­te­mu pole­ga­ła nie­mal­że wprost na ​„prze­pi­sa­niu” do nich mode­li pro­ce­so­wych (map procesów).

Tak więc zorien­to­wa­ne na pro­ce­sy są: Ultimus, FileNet, SAP BusinessOne i inne. Wdrożenie tych sys­te­mów pole­ga (w dużym uprosz­cze­niu) na ​„wpi­sa­niu” do nich map pro­ce­sów. Po tej czyn­no­ści sys­tem taki jest dopa­so­wa­ny do sty­lu pra­cy fir­my. Różnica mię­dzy nimi pole­ga np. na tym, ża sys­tem SAP to sys­tem ERPII, FileNet to sys­tem typu ​„docu­ment flow mana­ge­ment” itp. czy­li każ­dy z nich wspie­ra nie­co inny obszar pra­cy w firmie.

A gdzie sys­te­my typu IBM WebSphere czy BizTalk? To są sys­te­my będą­ce w pew­nym sen­sie ​„gene­ra­to­rem apli­ka­cji”. Mając model pro­ce­so­wy fir­my moż­na go ​„ucie­le­śnić” wła­śnie z pomo­cą jed­ne­go z tych (są jesz­cze inne) sys­te­mów. Systemy tego typu są też uży­wa­ne jako narzę­dzie do inte­gra­cji innych sys­te­mów. W takim przy­pad­ku speł­nia­ją rolę sys­te­mów midl­le­wa­re. Dlaczego? Systemy takie to moto­ry apli­ka­cyj­ne. Zdefiniowane pro­ce­sy ​„ubie­ra­ją” w cia­ło w ten spo­sób, że defi­niu­je się pro­ces (regu­łę), dane wej­ścio­we i ich źró­dło, dane wyj­ścio­we i ich cel. Jak widać defi­ni­cja bar­dzo ogól­na ale tak to wła­śnie wygląda.