Komunikacja syn­chro­nicz­na i asynchroniczna

Czym są i jak wpły­wa­ją na pra­cę jej jakość i efektywność…

…w obrę­bie inte­rak­tyw­nych form komu­ni­ka­cji może­my wyróż­nić for­my syn­chro­nicz­ne i asyn­chro­nicz­ne. W asyn­chro­nicz­nych for­mach komu­ni­ka­cji reak­cje odbior­cy są odro­czo­ne w cza­sie, co pozwa­la na ich prze­my­śle­nie i wpły­wa na spo­sób poro­zu­mie­wa­nia się; nato­miast syn­chro­nicz­ne – pozwa­la­ją poro­zu­mie­wa­ją­cym się stro­nom odby­wać zupeł­nie stan­dar­do­wą kon­wer­sa­cję lub dys­ku­sję w cza­sie rze­czy­wi­stym (Reid, 1991; 1996; Murray, 1997).

Majgier, K. (2000). Internet jako prze­strzeń komu­ni­ka­cyj­na. PRZEGLĄD PSYCHOLOGICZNY, TOM 43(Nr 2), 157 – 172. https://​www​.kul​.pl/​f​i​l​e​s​/​7​1​4​/​m​e​d​i​a​/​2​.​4​3​.​2​0​0​0​.​a​r​t​.​2​.​p​d​f​.​.​pdf

Komunikacja synchroniczna

To wszel­ki spo­sób pro­wa­dze­nia dia­lo­gu, któ­ry odby­wa się w cza­sie rze­czy­wi­stym. Najbardziej oczy­wi­stym wska­za­niem będzie więc roz­mo­wa twa­rzą w twarz, jed­nak to nie jedy­ny spo­sób syn­chro­nicz­ne­go poro­zu­mie­wa­nia się. Taka for­ma roz­mo­wy odby­wać się może tak­że przez tele­fon lub spo­tka­nia onli­ne – zarów­no w for­mie vide­oro­zmo­wy, jak i same­go połą­cze­nia. Sposób, wyko­rzy­sta­ne narzę­dzia, tech­no­lo­gia, nie mają tu żad­ne­go zna­cze­nia, mogą to być wszel­kie­go rodza­ju plat­for­my onli­no­we, wyko­rzy­sty­wa­ne do pro­wa­dze­nia spo­tkań onli­ne, roz­mów. Istotą jest fakt komu­ni­ko­wa­nia się bez zwło­ki cza­so­wej oraz jed­no­cze­sne zaan­ga­żo­wa­nie obu stron w pro­wa­dze­nie rozmowy. 

Plusem takiej for­my jest moż­li­wość spraw­ne­go usta­le­nia dzia­łań oraz natych­mia­sto­wej infor­ma­cji w cza­sie rze­czy­wi­stym. Minusem komu­ni­ka­cji syn­chro­nicz­nej z kolei jest fakt, że obu­stron­ne zaan­ga­żo­wa­nie wyma­ga koor­dy­na­cji i dogod­nych warun­ków. Nie zawsze jest moż­li­wość pro­wa­dze­nia komu­ni­ka­cji syn­chro­nicz­nej. Ulotność roz­mo­wy to kolej­na nie­do­god­ność. Wszelkie ewen­tu­al­nie poczy­nio­ne usta­le­nia czy wyda­ne pole­ce­nia i tak wyma­ga­ją zano­to­wa­nia w cza­sie rze­czy­wi­stym. Dlatego na spo­tka­niach czę­sto wyzna­cza się oso­bę do pisa­nia pro­to­ko­łu z prze­bie­gu roz­mów. Następnie oby­dwie stro­ny akcep­tu­ją zapi­sy pro­to­ko­łu z roz­mów i mamy pew­ną gwa­ran­cję zgod­no­ści wszel­kich ustaleń.

Komunikacja asynchroniczna

Komunikacja asyn­chro­nicz­na, w prze­ci­wień­stwie do komu­ni­ka­cji syn­chro­nicz­nej, nie odby­wa się w cza­sie rze­czy­wi­stym. Skojarzone z tą for­mą komu­ni­ka­cji będą więc wszel­kie­go rodza­ju e‑maile i plat­for­my work­flow, task-mana­ge­ment itp.. Przede wszyst­kim odróż­nia je para­metr cza­so­wy pomię­dzy wysła­niem komu­ni­ka­tu, a otrzy­ma­niem odpo­wie­dzi. Na komu­ni­kat prze­ka­za­ny jed­nej stro­nie przez dru­gą moż­na spo­dzie­wać się odpo­wie­dzi po 5 minu­tach, ale też po kil­ku­na­stu godzi­nach czy nawet dniach. Odbiorca komu­ni­ka­tu tak napraw­dę nie musi nawet odpo­wia­dać na prze­sła­ną wia­do­mość. Wystarczy, że zasto­su­je się do instruk­cji, co będzie potwier­dzać zro­zu­mie­nie komunikatu. 

Plusem komu­ni­ka­cji asyn­chro­nicz­nej jest przede wszyst­kim moż­li­wość jej archi­wi­za­cji, gro­ma­dze­nie tre­ści wia­do­mo­ści. Jest to ogrom­ną zale­tą, gdyż do usta­leń czy pole­ceń moż­na powró­cić w dowol­nym momen­cie. Minusem może być czas: nie jest to odpo­wiedź natych­mia­sto­wa, ale wte­dy wła­śnie sto­su­je­my komu­ni­ka­cję syn­chro­nicz­ną. W komu­ni­ka­cji asyn­chro­nicz­nej nale­ży usta­lić pew­ne zasa­dy, w szcze­gól­no­ści mak­sy­mal­ny czas na udzie­le­nie odpo­wie­dzi. To wła­śnie moż­li­wość swo­bod­ne­go zapla­no­wa­nia cza­su na opra­co­wa­nie odpo­wie­dzi (wyko­na­nie zada­nia) jest ogrom­ną zale­tę tego typu komunikacji. 

Kiedy wybrać komunikację synchroniczną, a kiedy asynchroniczną?

Obecnie wie­le spraw moż­na pod­jąć zarów­no syn­chro­nicz­nie (roz­mo­wa lub obsłu­ga tele­fo­nicz­na, kon­fe­ren­cja onli­ne), jak rów­nież asyn­chro­nicz­nie (work­flow, e‑mail, SMS). Jednak w okre­ślo­nych sytu­acjach nie­sku­tecz­ne albo zbyt kosz­tow­ne jest korzy­sta­nie z danej for­my. Np. zespo­ło­wa pra­ca on-line nad tre­ścią doku­men­tu jest bar­dzo kosz­tow­na i mało efek­tyw­na: w danej chwi­li pra­cu­je tyl­ko jed­na oso­ba, zor­ga­ni­zo­wa­nie takie­go spo­tka­nia tak­że jest znacz­nie trud­niej­sze. Tu znacz­nie efek­tyw­niej­sza jest pra­ca asyn­chro­nicz­na off-line np. w try­bie autor – recen­zent doku­men­tu. Z dru­giej stro­ny szyb­kie pod­su­mo­wa­nie prac, usta­le­nie zadań czy udzie­le­nie wyja­śnień, kon­sul­ta­cji, może być znacz­nie sku­tecz­niej­sze w trak­cie roz­mo­wy czy spo­tka­nia on-line.

Podsumowanie

Komunikacja syn­chro­nicz­na to taka, któ­ra zacho­dzi w bie­żą­cym cza­sie. Najczęściej pro­wa­dzo­na jest w for­mie roz­mo­wy na żywo, przez tele­fon czy w for­mie wide­okon­fe­ren­cji. Komunikacja asyn­chro­nicz­na z kolei pozwa­la na dia­log roz­ło­żo­ny w dłuż­szym okre­sie cza­su i nie wyma­ga natych­mia­sto­wej odpo­wie­dzi, co pozwa­la na swo­bod­niej­sze zarza­dza­nie cza­sem, wyko­ny­wa­nie pra­cy efek­tyw­niej w naj­do­god­niej­szym dla sie­bie czasie.

Z powyż­szych powo­dów wie­lu eks­per­tów, świad­czą­cych usłu­gi pole­ga­ją­ce na two­rze­niu opra­co­wań i pro­jek­to­wa­niu roz­wią­zań, sto­su­je odręb­ne staw­ki wyna­gro­dze­nia za czas poświę­ca­ny swo­im klien­tom: zależ­nie od tego czy jest to wyko­na­nie zada­nia w okre­ślo­nym ter­mi­nie, czy też peł­na dys­po­zy­cyj­ność w okre­ślo­nym cza­sie. Jak nie­trud­no się domy­śleć, staw­ki za peł­ną dys­po­zy­cyj­ność są znacz­nie wyższe. 

Na pod­sta­wie: Majgier, K. (2000). Internet jako prze­strzeń komu­ni­ka­cyj­na. PRZEGLĄD PSYCHOLOGICZNY, TOM 43(Nr 2), 157 – 172. https://​www​.kul​.pl/​f​i​l​e​s​/​7​1​4​/​m​e​d​i​a​/​2​.​4​3​.​2​0​0​0​.​a​r​t​.​2​.​p​d​f​.​.​pdf