Ogromny rozwój nauki i techniki spowodował, że opinie biegłych stały się nieodzownym elementem większości postępowań cywilnych. Często pojawiają się także tzw. opinie prywatne, a zatem wykonane na zlecenie strony procesowej, nie zaś sądu. Wprawdzie opinie prywatne nie stanowią dowodu w rozumieniu przepisów KPC, ale nie można pomijać ich znaczenia. Mogą one bowiem pozwolić uniknąć sporu sądowego, kiedy powstrzymają powoda przed jego wytoczeniem lub pozwanego skłonią do ugody przedsądowej. W toku procesu spełniają one rolę fachowego uzasadnienia stanowiska strony, środka uprawdopodobnienia oraz przesłanki ułatwiającej weryfikację opinii biegłego sądowego. […] Nic zatem dziwnego, że w coraz większej ilości spraw cywilnych strony, na poparcie swoich twierdzeń, przedstawiają opinie fachowców i rzeczoznawców wydane na ich własne zlecenie.
(źr.: Znaczenie tzw. opinii prywatnych dla postępowania cywilnego : Czasopisma C.H.Beck)
UWAGA! Pozasądowa ekspertyza (czy poprawniej opinia), pozostająca w sprzeczności z ekspertyzą, na której sąd oparł swe orzeczenie może być, wedle stanowiska Sądu Najwyższego, nowym dowodem w sprawie o wznowienie postępowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1990 roku, sygn. V KO 8/90).
Także:
Pod pojęciem prywatnej opinii biegłego, na potrzeby niniejszej analizy, naleĪy rozumieć opinię przygotowaną na zlecenie strony przez osobę (lub instytucję) posiadającą wiedzę specjalistyczną, w odróĪnieniu od opinii przygotowanej na zlecenie organu procesowego (sądu), którą określa się mianem opinii biegłego sądowego.
.
Metody
Oferowane przeze mnie opracowania, ekspertyzy i recenzje to odpowiedź na zadane pytanie. Często pełnią one rolę opinii prywatnej w sporze.
W szeroko pojętej branży inżynierskiej, opartej na tworzeniu specjalistycznych treści, jednym z istotnych elementów jest prawo autorskie, wartości intelektualne, pojęcie tajemnicy przedsiębiorstwa, staranne działanie oraz uzyskany efekt, czyli jakoś usługi lub produktu (oprogramowania). Dlatego w sporach przywoływane są nie tylko ustawy, opublikowane opinie prawne i orzecznictwo, ale też opinie w specjalistyczne w przedmiocie sporu. Typowym przedmiotem sporów na linii dostawca odbiorca oprogramowania są jakość i wartości intelektualne oraz koszty i terminy. Kluczowym elementem podlagającym ocenie jest tu treść dokumentacji projektowej, w szczególności sposób wyspecyfikowania wymagań i późniejsze, oparte na nich, decyzje projektowe.
Ekspertowi przysługuje autonomia badawcza, a co za tym idzie wybór metody badania. Jedną z podstawowych metod jakie ja stosuję w opracowywaniu ekspertyz jest idealizacja. Idealizacja to abstrahowanie od kontekstowych szczegółów nieistotnych dla istoty przedmiotu ekspertyzy, jej wynikiem jest bazowy (idealizowany) opis przedmiotu ekspertyzy. Szczegóły te stanowią natomiast podstawę treści ekspertyzy, której wnioski oparte są między innymi na tych detalach .
Idealizacja to także oparcie się na ogólnie uznanych osiągnięciach nauki, dobrych praktykach i wzorcach. Te ostatnie to podstawowe narzędzia oceny jakości systemów informatycznych.
W efekcie pozwala to na sprowadzenie każdej ekspertyzy, dotyczącej określonego przedmiotu, do porównania stanu badanego z wzorcem, którym powinien być stan uznawany za idealny w danej sytuacji (np. norma, dobre praktyki, ogólnie dostępna wiedza naukowa). Takie badanie i jego wynik (ekspertyza) staje się wtedy formą audytu .
To powoduje, że ekspertyza wymaga czasami nawet powtórnego opracowania podstawowej architektury projektu systemu, co jest dodatkowym zyskiem dla mojego zleceniodawcy.
Obszar i zasady współpracy
Świadczę usługi w zakresie audytu i recenzowania dokumentacji projektowej w obszarze szeroko pojętej analizy systemów, w szczególności : analizy i modele procesów biznesowych, struktury informacyjne danych i dokumentów, logika biznesowa i reguły biznesowe, analizy przedwdrożeniowe, projekty architektury systemów informacyjnych, metody i procesy wytwarzania oprogramowania, jego utrzymania i rozwoju. Usługa realizowana jest zdalnie drogą elektroniczną.
Współpraca polega na przesłaniu drogą elektroniczną opisu problemu oraz dokumentów (materiału) do audytu. Zamawiający potwierdza zlecenie Zamówieniem i wpłatą (ta usługa jest przedpłacona, więcej na stronie Zamów). Zwracam także uwagę, że zgodnie z prawem dokumenty, których treść stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa, dla ich ochrony, muszą być stosownie oznaczone (patrz tajemnica przedsiębiorstwa). Obecnie nie jest wymagana umowa o zachowaniu poufności. Ekspertyzy, których celem jest ocena skutków i ustalenie przyczyn określonego stanu faktycznego (np. ekspertyzy w sporach sądowych lub przedsądowych), mają strukturę publikacji naukowej (IMRAD).
Sporządzam tak zwane opinie prywatne (patrz wstęp) lub występuję w roli biegłego z powołania sądu w danej sprawie.
Wyceny i oceny oprogramowania
Specyficznym rodzajem ekspertyz dotyczących systemów informacyjnych w organizacjach (i tych „papierowych” i tych w postaci systemów informatycznych) są ich wyceny, oceny ryzyka jakie stwarzają dla organizacji, ocena długu technologicznego jaki niosą, i inne o podobnych charakterze (np. sprzedaż start-up’u wymaga wyceny jego zasobów niematerialnych czyli oprogramowania jakie powstało w ramach tego start-up’a). Podobnie wygląda ocena możliwości ochrony systemu jako know-how firmy firmy.
Tego typu ekspertyzy zawsze wymagają dostępu do dokumentacji technicznej systemu. Podstawowym tego powodem jest fakt, że ocena systemu na bazie jego zewnętrznych cech lub tylko opisu idei i celu jego zastosowania, nie jest możliwa, nie jest też uznawana. Po drugie nie znając mechanizmu działania programu, nie jest możliwa jakakolwiek ocena tego ile kosztowałoby jego wytworzenie (odtworzenie).
Dlatego każda ekspertyza, dowolnego systemu niemającego dokumentacji, zaczyna się od odtworzenia tej dokumentacji na poziomie minimalnym, niezbędnym do wykonania określonej ekspertyzy.
Opinia prywatna
Na podstawie wykładu: „Dowód z opinii biegłego w prawie polskim”, Adw. Dr Karol Pachnik, 7 listopada 2011 roku ? Wykład KDZ ORA w Warszawie.
Odniesienie się do opinii biegłego sądowego częstokroć może być związane z koniecznością samodzielnego zwrócenia się przez stronę do innego specjalisty w tym zakresie. Uzyskana tą drogą opinia nie będzie z procesowego punktu widzenia tożsama z opinią biegłego sądowego i nie może jej zastąpić. Może jednak być potraktowana jako stanowisko strony lub dokument prywatny, zaliczony w poczet materiału dowodowego. Nie jest jednak wykluczone, że będzie rzutować na ostateczną ocenę opinii sporządzonej przez biegłego sądowego i przyczyni się do wyboru dalszego trybu procedowania.
Prywatne ekspertyzy opracowane na zlecenie stron, czy to w toku procesu, czy jeszcze przed jego wszczęciem, należy traktować w razie przyjęcia ich przez sąd orzekający, jako wyjaśnienia stanowiące poparcie z uwzględnieniem wiadomości specjalnych stanowisk stron (wyrok Sądu Najwyższego z dania 11 czerwca 1974 roku, sygn. akt II CR 260/74).
Zgłaszanie uwag do ekspertyzy
Jedynym możliwym powodem odrzucenia opinii lub ekspertyzy jest wykazanie jej wadliwości merytorycznej ( a także Sąd Najwyższy, wyrok z dnia 15 czerwca 1970 roku I CR224/70 ). Niedopuszczalne są uwagi dotyczące jej autora.
