Kim więc jest dobry analityk?

Skoro logikę biznesową “programuje się” (implementuje się) z użyciem obiektowych wzorców projektowych, to ideałem było by wskazać te wzorce, które wg. najlepszych praktyk są wykorzystywane do implementacji logiki biznesowej i uczynić z nich “klocki”, na które należy, na etapie analizy biznesowej, rozłożyć problem. To się np. nazywa DDD czyli siedem wzorców spośród wielu.

Korzyści są ogromne, bo “wycinamy” etap głuchego telefonu między Zamawiającym i wymaganiami w postaci prozy i tabel a developerem, który ma zrobić obiektowy model czegoś czego tak na prawdę nie rozumie, a opis prozą jest niestety bardzo niejednoznaczny i podatny na przekłamania (głuchy telefon).

Czytaj dalej Kim więc jest dobry analityk?

Poziomy szczegółowości wymagań – wzorce DDD – czyli czym jest analiza obiektowa

Kim więc jest dobry analityk?

Jest to projektant, który potrafi analizowaną organizację “rozłożyć na elementy składowe”. Tymi elementami są wzorce projektowe, elementy stosowanej notacji. Wynik analizy to nie “rysunek”. Jest modelem w postaci schematu blokowego (diagramu), na którym każdy element ma ściśle określone znacznie, konstrukcję i zasady wzajemnego łączenia.

Analiza Biznesowa to rozłożenie analizowanego “przedmiotu” na skończony zestaw elementów, który z określoną dokładnością zachowuje się jak analizowana organizacja. Jeżeli te elementy składowe mają także swoje odwzorowanie w kodzie programu, to wynik analizy staje się projektem tego oprogramowania.

Poziomy szczegółowości wymagań to:

cele biznesowe (produkty procesów biznesowych)
opis usług żądanych od oprogramowania (tu także formatki papierowe/ekranowe, przypadki użycia oprogramowania)
opis (projekt) wewnętrznej logiki biznesowej (wewnętrzne elementy składowe i scenariusze ich współdziałania)

Czytaj dalej Poziomy szczegółowości wymagań – wzorce DDD – czyli czym jest analiza obiektowa

Projekt wykonany – co było robione

Powyższe jest zgodne z zaleceniami OMG.org (https://www.omg.org/mda), audyt to etap CIM a projektowanie przypadków użyci i modelu dziedziny to etap PIM.

Wykonanie takiej analizy jest pracochłonne i wymaga dużego doświadczenia, umiejętności analiz procesów biznesowych, projektowania obiektowego i dobrego narzędzia CASE, jednak modele te pozwalają także przeprowadzić analizy wpływu (zależności pomiędzy procesami, skutki i podatność na awarie oprogramowania itp.) oraz zredukować do minimum prawdopodobieństwo przekroczenia terminu i kosztów (statystyki wskazują na średnie przekroczenie kosztów o 60% i terminów o 200% projektów z niskiej jakości specyfikacji wymagań). Praktyka autora wskazuje, że warto taką analizę przeprowadzić dla projektów, których budżet przekracza 50-70 tys, zł i większych.

Czytaj dalej Projekt wykonany – co było robione

Proces zbierania i analizy wymagań u developera

Analiza Biznesowa i specyfikacja wymagań opracowana metodą opisywaną tu i na stronach OMG, jest od tej ostatniej (grupa konsultantów i sesje warsztatowe) znacznie tańsza. W czasie trwa podobnie, jednak robi to z reguły jedna osoba (tak! ale przy założeniu ma stosuje zaawansowane narzędzia CASE nie tylko do tworzenia diagramów ale także do ich weryfikacji śladowania zarządzania spójnością modeli itp.), a efektem jest projekt logiczny a nie dopiero lista wymaganych cech. Korzyść jest więc podwójna. Jeżeli zrobi to Analityk wynajęty przez Klienta a nie Dostawcy, to wszelkie prawa (know-how) do projektu pozostają po stronie nabywcy.

Można powiedzieć, że to trudne i kosztowne. Trudne owszem, wymaga doświadczenia i wiedzy zarówno z zakresu zarządzania jak i inżynierii oprogramowania. Per saldo, wliczając w to koszty modyfikacji na etapie wdrażania i odkrywania wymagań (wady specyfikacji nie poddającej się weryfikacji) jest to proces zawsze tańszy (badania kierowników projektów wskazują, że zła jakość wymagań generuje dodatkowe koszty rzędu 60% wartości projektu, koszt takiej analizy nie przekracza zaś 20%). Do tego pojawiają się potencjalne koszty nieujawnione klientowi: prawa autorskie do projektu i aplikacji. Jeżeli firma będąca wykonawca oprogramowania robi analizę swojego klienta i potem mu sprzedaje prawa do jej wyników wraz z dostarczanym oprogramowaniem, to jest to klasyczny przypadek anegdoty o konsultantach, którzy zapytani o to która jest godzina, proszą Cie o Twój zegarek, odpowiadają na pytanie która godzina i wystawiają fakturę za usługę i także za zwracany Ci Twój zegarek.

Czytaj dalej Proces zbierania i analizy wymagań u developera

Jak udokumentować zakres projektu w sposób czytelny i jednoznaczny

Krótki wpis po pewnej nie długiej dyskusji na pewnym forum. Jeden z dyskutantów przytoczył definicję zakresu projektu publikowaną w WIKI:

Zakres projektu jest to możliwie jak najdokładniejsze i całkowite określenie oczekiwanego wyniku projektu.

Zakres nigdy nie określa konkretnych zadań mających na celu realizację projektu. Odpowiada na pytanie, co powinno być zrobione w projekcie. Wyznacza ramy do oszacowania kosztu projektu i czasu realizacji projektu. Zakres, koszt i czas tworzą parametry projektu, tzw. ?magiczny trójkąt?. (Zakres projektu ? Wikipedia, wolna encyklopedia).

Tak więc mamy pytanie: “co powinno być zrobione w projekcie”? Pytanie jakie ja postawiłem: “czyim projekcie”? Zakres projektu dla kogo? […] W moich oczach nie ma nic bardziej ryzykownego niż przekazanie Opisu Księgowej od razu programistom do wykonania. Bo mamy tak na prawdę trzy zakresy projektu, każdy inny, każdy ma innego adresata i każdy należy udokumentować inaczej, ale zawsze jednoznacznie postawić zadanie.

Praca bez tego typu dokumentów, bez jasnego wydzielenia poszczególnych etapów analizy, tak często praktykowana przez wiele firm IT, to atak na twierdzę bez mapy terenu i strategii…

Czytaj dalej Jak udokumentować zakres projektu w sposób czytelny i jednoznaczny

RE: Duży monolityczny ERP czy integracja

Pojawiła się polemika do mojego artykułu  Duży monolityczny ERP czy integracja (fragment, gorąco polecam cały wpis): Witam Kolegę Blogera i na powitanie mam małą polemikę. Otóż nie mogę się zgodzić na…

Czytaj dalej RE: Duży monolityczny ERP czy integracja

Czym jest jakość oprogramowania… a może od czego ona zależy?

Coraz częściej utożsamiam analizę z projektem gdyż w sumie produktem analizy jest jakiś projekt czyli model tego co analizowano, model tego co rekomenduję by powstało. Analiza sama z siebie nie jest samowystarczalna (to znaczy samo analizowanie nie jest wartościowym produktem samym w sobie). Problemy z projektami obserwuje nie ja jeden. W każdym kolejnym projekcie staram się szukać przyczyn, zrozumieć problem i podjąć próbę rozwiązania. Problem w zasadzie jest znany. […] Dalej mamy same dobre rady, z którymi trudno polemizować:

Wysoka modularność, współpraca wielu niezależnych, lub luźno powiązanych elementów, możliwość wymiany małych części, lub tworzenie różnych wariantów tego samego modułu, to podejścia, które przyniosą nam wartość dodaną. Ludzie mający do czynienia z monolitami (układ: jedna wielka baza danych i do tego wielki serwer aplikacyjny) z reguły postrzegają podejście rozproszone (dziesiątki lub setki małych kawałków fruwających gdzieś w koło) jako trudniejsze, bardziej skomplikowane i przez to gorsze i bardziej ryzykowne. Takie spojrzenie to postawienie sprawy do góry nogami.

I tu moim zdaniem autor ma 100% racji. Nie ma chyba nic gorszego niż uznanie, że “jeden wielki zintegrowany system” to zaleta tego Systemu, jest to jego największa wada.

Czytaj dalej Czym jest jakość oprogramowania… a może od czego ona zależy?

Analiza oddziaływania i jakość modelowania

Model zawierający wyżej opisane śladowania (i tylko taki!) pozwala na analizę zalezności, np. chcemy dowiedzieć się na co ma wpływ Proces_2, wtedy powinien powstać np. taki diagram:

Jak widać, śladowanie jest tu warunkiem koniecznym dlaczego? Taki model może powstać “automatycznie” (narzędzie do modelowania musi posiadać taka funkcjonalność). jednak to nie jedyny warunek: model musi zachowywać formalna poprawność, czyli nie używamy pojęcia Rola (pas na modelu procesów) do symulowania “systemu” który coś robi, bo oprogramowanie to narzędzie człowieka (rola w procesie), specyfika użycia danego narzędzia to umiejętności aktora (użytkownika) i jest to co najwyżej problem skojarzenia danej czynności (procesu) z dokumentem opisującym procedurę lub instrukcję użytkownika (to także narzędzie powinno umożliwiać).

Wszelkie łamanie formalizmów notacji odnosi taki sam skutek jak np. wykorzystywanie pól w bazie danych do przechowywania innych danych niż te z nagłówka np. wpisywanie drugiego imienia do pola Nazwisko czy nazwy dzielnicy w pole Miasto. Z takiej bazy danych żaden sensowny raport już nie powstanie. Jeżeli na modelu procesów użyto symboli w innych znaczeniach niż to wynika z użytej notacji żadnej sensownej informacji też nie uzyskamy… to już nie modele tylko zwykłe obrazki.

Czytaj dalej Analiza oddziaływania i jakość modelowania