Zapraszam wszystkich, którzy szukają pomocy, wiedzy oraz wsparcia w swoich projektach informatyzacji. Działam od 1991 roku, mój Blog działa nieprzerwanie od 1998 roku.
Inżynier systemów biznesowych i projektant oprogramowania. Jestem pomostem między biznesem a deweloperem.
Wprowadzenie Swego czasu opisywałem wzorce projektowe i API (Integracja systemów ERP jako źródło przewagi rynkowej. Projektowanie REST API i scenariuszy). Kluczowym wzorcem jest wzorzec SAGA, czyli sterowanie sekwencją wymiany danych z jednego miejsca. Wzorzec ten to typowy system klient-serwer (usługobiorca-usługodawca) i sprawdza się doskonale, gdy sterowanie z jednego miejsca rozwiązuje wszystkie problemy integracji. Pewnym problem jest tu jednak to, że serwer musi zostać odpytany by klient poznał jego stan, a nie zawsze jest to wystarczające. Opis problemu Wyobraźmy sobie, że mamy system WMS (ang. Warehouse Managements System, zarządzanie magazynami) oraz…
"Jeśli myślisz, że dobra architektura jest droga, spróbuj złej" Wstęp W roku 2008 pisałem (Forbs): W wielu firmach decyzja o wdrożeniu systemu informatycznego bardzo często nie jest poprzedzona żadnymi przygotowaniami w rodzaju oceny struktury organizacji, jej zdolności do zmian czy też uporządkowaniem obiegu informacji. Częstym grzechem jest próba ?wtłoczenia? w system informatyczny ?starego? porządku. Drugi grzech to brak opisanego systemu informacyjnego. W efekcie następuje zderzenie rygorów papierowego obiegu informacji z obiegiem danych w systemie informatycznym. Rezygnacja z wielu czynności (np. stawianie pieczątek i podpisów) lub zamiany ich na inne staje się kluczowym, bronionym jak niepodległości przez wielu kierowników…
The era of "sacred cows" of engineering is slowly coming to an end. Software engineering, after almost 20 years of an "agile" approach to this branch of engineering, is beginning to mature into "real engineering" with analysis, design and testing on the "drawing board" of CASE systems and MBSE approaches, which are a universal systems approach to multidisciplinary engineering (mechatronics) (Rosenberg, 2023).Organizations are also systems and their engineering: we have business process engineering, resource engineering, financial engineering. Organizations are systems and should be treated and modeled as such (Kozminski, 1979). IT systems maintenance and development costs are already more than 8% of a company's revenue, and this value is slowly but steadily growing. The discipline of their creation, implementation and management of their costs is also growing.
Wstęp W niedawno napisanym artykule na temat przypadków użycia i ich definicji zgodnej z UML, wskazywałem między innymi, że: Przypadki użycia są sposobem na uchwycenie [wskazanie] wymagań stawianych systemom, tzn. tego, co systemy mają robić [powody, dla których one powstaną, co będą realizowały] na rzecz i na żądanie Aktora. źr.: Diagram Przypadków Użycia UML - Jarosław Żeliński IT-Consulting Sama specyfikacja UML o aktorze, jako elemencie wokół systemu, mówi bardzo niewiele, poza rozdziałem dotyczącym przypadków użycia: Przypadki użycia są sposobem na uchwycenie wymagań systemów, czyli tego, co systemy mają robić. Kluczowymi pojęciami…
Friedenthal, S., Moore, A., & Steiner, R. (2015). A practical guide to SysML: the systems modeling language (Third edition). Elsevier, MK, Morgan Kaufmann is an imprint of Elsevier. https://www.sciencedirect.com/book/9780128002025/a-practical-guide-to-sysml
Nie używamy notacji BPMN do modelowania tego co się dzieje na produkcji. Skoro nie BPMN to czego używamy? Wprowadzenie Analityczne modele BPMN to łańcuchy aktywności reprezentujących procedury oraz ich produkty czyli dokumenty (dane). Na tych modelach aktywność to abstrakcja reprezentująca (całą) pracę, której efekt (wynik) jest prezentowany jako treść (DataObject), czyli aktywność kopania rowu kończy się pisemnych stwierdzeniem, że rów wykopano, z ewentualnym opisem parametrów tego rowu (patrz specyfikacja BPMN i definicja atomowej aktywności w procesach ). A gdzie dokładny opis machania łopatą albo obsługi koparki? Ten opis to procedura,…
Wprowadzenie Jest to diagram, który na równi z Diagramem Klas, budzi bardzo często ogromne problemy interpretacyjne (patrz: Diagram klas...). Bardzo wielu autorów przypisuje temu diagramowi role, których on nie pełni, a nie raz prezentowane w sieci i literaturze przykłady są niepoprawne. Znakomita większość autorów tych diagramów używa ich jako "zbioru możliwych kliknięć" co jest całkowitym niezrozumieniem celu użycia i idei tego diagramu. Nawet jeżeli ktoś potrzebuje takiej mapy klikania, to są do tego lepszych narzędzia i metody (przykład: Mapa ekranów aplikacji ? podstawa dobrego UX/UI design). Tworzenie niezgodnych z notacją…
W artykule o aplikacjach webowych, ponad rok temu, pisałem:
Generalnie kluczową cechą micro-serwisów, czyniącą z nich tak zwaną zwinną architekturę, jest całkowita wzajemna niezależność implementacji poszczególnych usług aplikacyjnych. (źr.: Aplikacje webowe i mikroserwisy czyli architektura systemów webowych).
Przy innej okazji pisałem o wzorcach:
Wzorce projektowe to bardzo ważna część ??zawodu? analityka i architekta oprogramowania. […] Generalnie wzorce są to skatalogowane standardy i dobre praktyki . (Obiektowe wzorce projektowe )
Szkolenia dla analityków poprzedzam ankietami przed szkoleniowymi, jak do tej pory żadna nie zawierała pytań o wzorce projektowe: ani tego że są używane ani tego, że są celem szkolenia, niemalże każdy deklaruje albo, że używa UML lub, że chce zacząć używać UML, nawet gdy są to programiści. Zauważyłem, że wzorce projektowe w świadomości analizy biznesowej i projektowania (OOAD) “nie istnieją”. Wśród programistów, jeżeli jest spotykana, to wiedza o wzorcach przydatnych w tworzeniu bibliotek i narzędzi, często też powielane są wyuczone stare i złe praktyki programistyczne rodem z lat 60-tych (np. praktyki SmallTalk, patrz dalej).
Od czasu do czasu jestem pytany o to, kiedy używać diagramu aktywności UML. Od 2015 roku specyfikacja UML wskazuje, że diagramy te są narzędziem modelowania metod czyli logiki kodu (dla Platform Independent Model): aktywności (activities) to nazwy metod, zadania/kroki (actions) to elementy kodu (przykłady w dalszej części).
Gdy powstawał UML, diagramy aktywności były używane także do modelowanie procesów biznesowych. W roku 2004 opublikowano specyfikację notacji BPMN, która w zasadzie do roku 2015 “przejęła” po UML funkcję narzędzia modelowania procesów biznesowych. W 2015 roku formalnie opublikowano specyfikację UML 2.5, gdzie generalnie zrezygnowano z używania UML do modeli CIM. Obecnie Mamy ustabilizowaną sytuację w literaturze przedmiotu: BPMN wykorzystujemy w modelach CIM (modele biznesowe), UML w modelach PIM i PSM jako modele oprogramowania (a modele systemów: SysML, profil UML).
Na przełomie lat 80/90-tych rozpoczęto prace nad standaryzację notacji modelowania obiektowego, w 1994 opublikowano UML 0.9, w 2001 roku pojawiają się pierwsze publikacje o pracach nad notacją BPMN, jednocześnie pojawia się Agile Manifesto, od 2004 roku ma miejsce spadek zainteresowania dokumentowaniem projektów programistycznych, w 2004 rok publikowano specyfkację BPMN 1.0, od tego roku ma miejsce wzrost zainteresowania modelowaniem procesów biznesowych, powoli stabilizuje się obszar zastosowania notacji UML. W 2015 roku opublikowano UML 2.5, stosowanie analizy (CIM) i i projektowania (PIM), jako etapu poprzedzającego implementacje, stało się standardem (źr. wykresu: Google Ngram).
Tak więc obecnie:
Nie używamy diagramów aktywności do modelowania procesów biznesowych. Do tego służy notacja BPMN!
Diagram aktywności może być modelem kodu na wysokim lub niskim poziomie abstrakcji, operujemy wtedy odpowiednio aktywnościami (activity) lub działaniami (actions). Te ostatnie to w zasadzie reprezentacja poleceń programu.
Nie ma czegoś takiego jak “proces systemowy”, oprogramowanie realizuje “procedury”.
Projektując oprogramowanie zgodnie ze SPEM , powstaje Platform Independent Model. W praktyce już na tym etapie programujemy, bo tworzymy logikę i obraz przyszłego kodu. Taka forma dokumentowania pozwala także lepiej chronic wartości intelektualne zamawiającego.
Wprowadzenie ?Problemy, w których rozwiązaniu mają pomóc budowane złożone systemy są zwykle ?problemami złośliwymi? . ?Problem złośliwy? to taki skomplikowany problem, w którym jest tak wiele powiązanych ze sobą bytów, że nie istnieje jego ostateczna specyfikacja. Prawdziwy charakter problemu objawia się dopiero w miarę opracowywania rozwiązania.? W roku 2014 w artykule Studium wykonalności produktu - czym naprawdę jest napisałem na zakończenie: W literaturze można spotkać różne ?definicje? studium wykonalności, jednak ta którą opisałem, zdaje się być najbliższa definicji, którą przytoczyłem na początku: bazującej na znaczeniu słownikowym. Praktyka pokazuje, że intencje sponsorów…
Wstęp Powodem napisania tego artykułu była publikacja: "Wdrożenie zintegrowanych elektronicznych usług, informacyjnych na przykładzie poradników przedsiębiorcy, udostępnianych poprzez Punkt Kontaktowy w Polsce". Autorzy Mgr Szymon Mamrot, doktorant na Wydziale Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, główny specjalista w Centrum Elektronicznej Gospodarki Instytutu Logistyki i Magazynowania (e-mail: szymon.mamrot@ilim.poznan.pl). Mgr Magdalena Stachowicz, absolwentka studiów doktoranckich na Wydziale Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, starszy specjalista w Centrum Elektronicznej Gospodarki Instytutu Logistyki i Magazynowania (e-mail: magdalena.stachowicz@ilim.poznan.pl). Artykuł był recenzowany. Autorzy cytują między innymi mój artykuł, a konkretnie definicję procesu biznesowego, piszą także o modelowaniu…
Nieco ponad rok temu opisywałem sytuację, w której pewien doświadczony analityk narzekał, że pracownicy jego klientów nie potrafią mu powiedzieć czego chcą i jak ma działać ich przyszły system. Odpowiedź moja jest w takich sytuacjach zawsze taka sama: ...analiza nie polega na słuchaniu! (wyobrażacie sobie leczenie, w którym diagnozy stawiają pacjenci?). Nie raz tu pisałem i kolejny raz powtórzę:Analiza oparta na zeznaniach i życzeniach jej [firmy zamawiającego] pracowników jest bardzo narażona na fiasko, gdyż subiektywna wiedza pracowników oraz ich spekulacje, mogą nie mieć wiele wspólnego z rzeczywistością lub pożądanym stanem…
Architektura reprezentuje ważną decyzję projektową, która wpływa na kształt systemu, przy czym waga decyzji mierzona jest kosztami zmian, które wprowadza. — Grady Booch Jeśli myślisz, że dobra architektura jest droga, spróbuj złej Foote, B., & Yoder, J. (2003). Big Ball of Mud . https://www.researchgate.net/publication/2938621_Big_Ball_of_Mud Wprowadzenie Tym razem troszkę cięższy kaliber, czyli dywagacje o tym co powszechnie jest określane jako metody obiektowe i o tym skąd "konflikty i nieporozumienia" między programistami i analitykami projektantami.?*? Literatura przedmiotu zawiera wiele różnych sposobów grupowania metod programowania w paradygmaty. Autorzy z reguły skupiają się na tym, czym są…
