Wstęp Oprogramowanie wspomagające zarzadzanie firmą stanowi sobą podsystem w systemie jakim jest organizacja, o czym pisałem niedawno: Z perspektywy organizacji i rynku, oprogramowanie wbudowane to jest to oprogramowanie, którego używa się wewnątrz firmy ale którego nie widzą, nie mają z nim kontaktu, klienci tej firmy. (https://it-consulting.pl/2023/02/27/organizacja-jako-mechanizm-czyli-slon-w-pokoju/) Organizacje to system informacyjny i system informatyczny jako jego podsystem. Mamy więc dwie odrębne architektury z perspektywy oprogramowania: architektura informacji/danych, czyli realizacja wymagań funkcjonalnych (komu i do czego ten system służy), architektura techniczna środowiska, czyli wymagania pozafunkcjonalne (jak sprawny, niezawodny i bezpieczny ma być system). Są to…
David Harel. (2001). Rzecz o istocie informatyki. Algorytmika. (Zbigniew Weiss & Piotr Carlson, Trans.; Wydanie trzecie). PWN.
Technical Description of Software, as documentation of the mechanism of its operation, requires precision because it constitutes documentation of know-how (it can also be part of patent documentation). Such documentation cannot be source code of a specific (one of many on the market) programming language, as it must be a "dry" description of the mechanism of operation, and not an example of one of many possible implementations. This is also pointed out by the author of the above-mentioned book. Therefore, the documentation of the system, it is not its example implementation ("working code"), it is the essence of its operation expressed as an abstract model.
Friedenthal, S., Moore, A., & Steiner, R. (2015). A practical guide to SysML: The systems modeling language (Third edition). Elsevier, MK, Morgan Kaufmann is an imprint of Elsevier. https://www.sciencedirect.com/book/9780128002025/a-practical-guide-to-sysml
Wprowadzenie Pojęcie 'system' stało się bardzo popularne, głównie za sprawą "systemów informatycznych", jednak jego rodowód jest starszy i pochodzi nie od technologii a od biologii . Poza IT mamy systemy bezpieczeństwa, system ubezpieczeń, system emerytalny, system prawa, i wiele innych. Słownik języka polskiego podaje taką definicję pojęcia system: ?układ elementów mający określoną strukturę i stanowiący logicznie uporządkowaną całość? ?zespół wielu urządzeń, dróg, przewodów itp., funkcjonujących jako całość? ?narządy lub inne części żywego organizmu pełniące razem określoną funkcję? ?uporządkowany zbiór twierdzeń, poglądów, tworzących jakąś teorię? ?określony sposób wykonywania jakiejś czynności lub…
Myślenie systemowe Najprostsze rzeczy bywają najtrudniejsze w modelowaniu, powodem jest ich "pozorna" prostota. Na wielu uczelniach na świecie zaczęły sie pojawiać studia podyplomowe i szkolenia o wdzięcznym tytule "Myślenie systemowe" (System Thinking, np. to na MIT), ich celem jest kształtowanie myślenia zorientowanego na postrzeganie świata jako systemu czyli mechanizmu złożonego z współpracujących obiektów. Tu pojawia się stosowane w nauce pojęcie "mechanizm" . Po co i kiedy używamy tego pojęcia? "Mechanizmów poszukuje się w celu wyjaśnienia, jak powstaje jakieś zjawisko lub jak działa jakiś istotny proces." . Innymi słowy analizując lub…
[toc] Wprowadzenie Tym razem artykuł na temat typów związków między elementami w modelach systemów. Modele tego typu to hierarchiczna struktura mająca kilka różnych perspektyw, poziomów abstrakcji i poziomów dekompozycji. Do tego dochodzą fizyczne i logiczne powiązania między elementami oraz fakt, że każdy system to określone "materialne" elementy ułożone w hierarchiczną strukturę. Każdy system składa się ze skończonej liczby elementów o skończonej liczbie typów. Na to wszystko nakłada się struktura wymagań na system, oraz konieczność wykazania zgodności projektu systemu z tymi wymaganiami . Bardzo często jestem pytany o to, jak organizować…
Wprowadzenie Pojęcie kontekstu projektu i diagram przypadków użycia jako narzędzie, nadal rodzi wiele pytań. Spowodowane jest to tym, że diagram przypadków użycia to najczęściej wykorzystywany diagram, najczęściej też "nielegalnie przeciążany" informacjami o architekturze wewnętrznej (związki 'include' i 'extend'). Jest to także najbardziej abstrakcyjny diagram w notacji UML. Postanowiłem odpowiedź "publicznie" na pytanie, które w różnych formach, często pada w projektach, na szkoleniach i w mailach do mnie kierowanych. Przykład jednego z nich: Mam pytanie, które dręczy mnie od jakiegoś czasu i teraz zmobilizowałam się by je zadać. W artykule Jarosław…
Przypadki użycia w notacji UML1 to jedna z najstarszych metod dokumentowania wymagań i nadal budzi wiele kontrowersji w kwestii ich poprawnego użycia. Obiektowy paradygmat i pojęcie systemu Słownik j.polskiego mówi: paradygmat ?przyjęty sposób widzenia rzeczywistości w danej dziedzinie, doktrynie itp.? obiekt ?rzecz abstrakcyjna, np. cecha lub pojęcie?, ?przedmiot, który można zobaczyć lub dotknąć? system ?układ elementów mający określoną strukturę i stanowiący logicznie uporządkowaną całość?, ?zespół wielu urządzeń, dróg, przewodów itp., funkcjonujących jako całość? Ludwig von Bertalanffy w swojej Ogólnej Teorii Systemów?2? określa system: stanowiący określoną całość byt, złożony z mających interakcje elementów. Pojęciami powiązanymi są tu…
Coraz częściej pojawiający się ostatnio buzzword to blockchain: System, którego nie da się złamać. Sam zaś może zmienić oblicze wielu branż. Blockchain rewolucjonizuje sposób zawierania, rozliczania i zapisywania transakcji. [...] Technologia ta...1 Ostatnio raczej właśnie w takim tonie coraz częściej można spotkać się z hasłem blockchain. Tego typu nagłówki i treści wyszły z prasy branżowej IT i pojawiają się w prasie z obszaru finansów, ekonomii gospodarki, blogach menedżerskich. Lawinowy wzrost kursu bitcoin'a spowodował, że każde kojarzone z nim pojęcie natychmiast pojawia się w nagłówkach... Cóż to takiego? Kwestię krypto-waluty, jaką jest…
Powszechnym błędem jest więc "zamawianie" oprogramowania metodą specyfikowania wymagań, jako wielu przypadkowo, lub nawet systematycznie, opisanych reakcji na bodźce, bez zrozumienia mechanizmu ich powstawania. Implementacja tak opisanych wymagań bardzo często jest realizowana jako bardzo rozbudowany system pokazujący co sekundę kolejny obraz tarczy zegara zamiast implementacji prostego mechanizmu zmieniającego położenie wskazówek na nieruchomej tarczy zegara. Większość znanego mi oprogramowania jest bardziej złożona niż mogła by być...
Od czasu do czasu spotykam się w projektach z pojęciem "cynefin". Najpierw typowy opis z jakim można się zetknąć w sieci: Cynefin jest swoistą teorią, którą można wykorzystać do opisu działania skomplikowanych systemów takich jak różnego rodzaju przedsięwzięcia czy nawet relacje i problemy międzynarodowe. Jako model tłumaczy i próbuje pomóc w wyborze strategii działania, wskazując jednocześnie wzorce postępowania, które powinny być zdecydowanie inne w zależności od tego w jakiej sytuacji się znajduje się firma. W praktyce można korzystać z Cynefin jako narzędzia wspierającego zarządzanie projektem, zespołem lub nawet organizacją. Od…
Wyznaczenie granicy (pod)systemu to rola analityka i architekta systemów. Szkoda, że tak rzadko się korzysta z tej specjalności. Być może nie zlikwidowany by tak wielu lokalnych połączeń kolejowych uznając, że stanowią one razem system a w pojedynkę są niesamodzielne. Pewnie uznanie, że nie sam Zakład Komunikacji Miejskiej a właśnie miasto i jego infrastruktura razem stanowi system, który należy oceniać i rozwijać. "Darmowe autobusy mają pomóc odkorkować Bełchatów" czyli może jednak łączymy jakimś związkiem w jeden system dostępność komunikacji miejskiej, liczbę prywatnych samochodów osobowych, koszty zanieczyszczenia atmosfery, koszt budowy parkingów i poszerzania ulic.
Dzisiaj co nieco o filozofii i przypadkach użycia. Dzielenie przypadków użycia na "rodzaje" zawsze budziło mój sprzeciw, w UML (w oryginale) mamy jedno pojęcie: "przypadek użycia systemu", gdzie systemem jest coś (przedmiot opisu), czyli "analizowany/modelowany system" (patrząc na system w rozumieniu teorii systemów, tu zwracam uwagę na fakt, że UML to nie tylko IT). Wobec tego skoro system (wymiennie "przedmiot zainteresowania", "przedmiot analizy"), zanim będzie rozpatrywany, musi być określony (granice systemu, który jest częścią "nad" (super) systemu, a składa się z podsystemów, polecam Sienkiewicz, Teoria Systemów), otrzymamy prostą rzecz: przypadek…
