Emocjonujące bramki czyli dogmaty vs. logika

W toku szko­leń, a tak­że audy­tów, powsta­ją nie raz spo­ry o inter­pre­ta­cje zna­cze­nia sym­bo­li nota­cji: ich seman­ty­ki i syn­tak­ty­ki (co ozna­cza­ją i jak je moż­na łączyć z inny­mi). Dzisiaj o dość czę­stym spo­rze czy­li bram­ki OR (inc­lu­si­ve) i XOR (exc­lu­si­ve) w nota­cji BPMN oraz o tym, że z 380 stron spe­cy­fi­ka­cji BPMN, w mode­lach ana­li­tycz­nych sto­su­je­my tyl­ko nie­ca­łe 40 stron roz­dzia­łu 7., pozo­sta­łe roz­dzia­ły słu­żą wyłącz­nie lep­sze­mu zro­zu­mie­niu teo­rii i mode­lom wyko­ny­wal­nym. Czyli dla­cze­go w ana­li­zach sto­su­je­my kil­ka, a nie kil­ka­dzie­siąt sym­bo­li nota­cji BPMN. 

(wię­cej…)

Czytaj dalejEmocjonujące bramki czyli dogmaty vs. logika

Diagram aktywności UML – kiedy

Wstęp

Od cza­su do cza­su jestem pyta­ny o to, kie­dy uży­wać dia­gra­mu aktyw­no­ści UML. Od 2015 roku spe­cy­fi­ka­cja UML wska­zu­je, że dia­gra­my te są narzę­dziem mode­lo­wa­nia metod czy­li logi­ki kodu (dla Platform Independent Model): aktyw­no­ści (acti­vi­ties) to nazwy metod, zadania/kroki (actions) to ele­men­ty kodu (przy­kła­dy w dal­szej części). 

Gdy powsta­wał UML, dia­gra­my aktyw­no­ści były uży­wa­ne tak­że do mode­lo­wa­nie pro­ce­sów biz­ne­so­wych. W roku 2004 opu­bli­ko­wa­no spe­cy­fi­ka­cję nota­cji BPMN, któ­ra w zasa­dzie do roku 2015 prze­ję­ła” po UML funk­cję narzę­dzia mode­lo­wa­nia pro­ce­sów biz­ne­so­wych. W 2015 roku for­mal­nie opu­bli­ko­wa­no spe­cy­fi­ka­cję UML 2.5, gdzie gene­ral­nie zre­zy­gno­wa­no z uży­wa­nia UML do mode­li CIM. Obecnie Mamy usta­bi­li­zo­wa­ną sytu­ację w lite­ra­tu­rze przed­mio­tu: BPMN wyko­rzy­stu­je­my w mode­lach CIM (mode­le biz­ne­so­we), UML w mode­lach PIM i PSM jako mode­le opro­gra­mo­wa­nia (a mode­le sys­te­mów: SysML, pro­fil UML). 

Na prze­ło­mie lat 80/90-tych roz­po­czę­to pra­ce nad stan­da­ry­za­cję nota­cji mode­lo­wa­nia obiek­to­we­go, w 1994 opu­bli­ko­wa­no UML 0.9, w 2001 roku poja­wia­ją się pierw­sze publi­ka­cje o pra­cach nad nota­cją BPMN, jed­no­cze­śnie poja­wia się Agile Manifesto, od 2004 roku ma miej­sce spa­dek zain­te­re­so­wa­nia doku­men­to­wa­niem pro­jek­tów pro­gra­mi­stycz­nych, w 2004 rok publi­ko­wa­no spe­cyf­ka­cję BPMN 1.0, od tego roku ma miej­sce wzrost zain­te­re­so­wa­nia mode­lo­wa­niem pro­ce­sów biz­ne­so­wych, powo­li sta­bi­li­zu­je się obszar zasto­so­wa­nia nota­cji UML. W 2015 roku opu­bli­ko­wa­no UML 2.5, sto­so­wa­nie ana­li­zy (CIM) i i pro­jek­to­wa­nia (PIM), jako eta­pu poprze­dza­ją­ce­go imple­men­ta­cje, sta­ło się stan­dar­dem (źr. wykre­su: Google Ngram).

Tak więc obecnie: 

Nie uży­wa­my dia­gra­mów aktyw­no­ści do mode­lo­wa­nia pro­ce­sów biz­ne­so­wych. Do tego słu­ży nota­cja BPMN!

Diagram aktyw­no­ści może być mode­lem kodu na wyso­kim lub niskim pozio­mie abs­trak­cji, ope­ru­je­my wte­dy odpo­wied­nio aktyw­no­ścia­mi (acti­vi­ty) lub dzia­ła­nia­mi (actions). Te ostat­nie to w zasa­dzie repre­zen­ta­cja pole­ceń programu. 

Nie ma cze­goś takie­go jak pro­ces sys­te­mo­wy”, opro­gra­mo­wa­nie reali­zu­je pro­ce­du­ry”.

Projektując opro­gra­mo­wa­nie zgod­nie ze SPEM , powsta­je Platform Independent Model. W prak­ty­ce już na tym eta­pie pro­gra­mu­je­my, bo two­rzy­my logi­kę i obraz przy­szłe­go kodu. Taka for­ma doku­men­to­wa­nia pozwa­la tak­że lepiej chro­nic war­to­ści inte­lek­tu­al­ne zamawiającego.

(wię­cej…)

Czytaj dalejDiagram aktywności UML – kiedy

SPEM czyli Software & Systems Process Engineering

Tym razem arty­kuł adre­so­wa­ny do zaawan­so­wa­nych analityków. 

Ta spe­cy­fi­ka­cja (SPEM) jest dato­wa­na na 2008 rok. Stanowi sobą tło dla MDA oraz uza­sad­nia wzor­ce pro­jek­to­wa­ne opar­te na przy­pad­kach uży­cia (mikro­ser­wi­sy, Use Case 2.0, inne podob­ne). Podstawowa róż­ni­ca mię­dzy spe­cy­fi­ka­cją SPEM a spe­cy­fi­ka­cją UML pole­ga na tym, że UML to pro­fi­le MOF sta­no­wią­ce opi­sy nota­cji i sys­te­mów poję­cio­wych. SPEM to meta­mo­del pro­ce­su wytwór­cze­go opro­gra­mo­wa­nia czy­li gene­ral­ne zasa­dy budo­wa­nia pro­ce­sów wytwa­rza­nia i dostar­cza­nia oprogramowania. 

(wię­cej…)

Czytaj dalejSPEM czyli Software & Systems Process Engineering
(źr. Martin Fowler, Analysis Patterns, 1997)
(źr. Martin Fowler, Analysis Patterns, 1997)

Koncepcja wzorca projektowego dla systemów w chmurze

Wprowadzenie W 2019 opisałem swoistą próbę rewitalizacji wzorca BCE (Boundary, Control, Entity). Po wielu latach używania tego wzorca i dwóch latach prób jego rewitalizacji uznałem jednak, że Zarzucam pra­ce nad wzor­cem BCE. Podstawowy powód to boga­ta lite­ra­tu­ra i utrwa­lo­ne zna­cze­nia pojęć opi­su­ją­cych ten wzo­rzec. Co do zasa­dy rede­fi­nio­wa­nie utrwa­lo­nych pojęć nie wno­si nicze­go do nauki. Moja publi­ka­cja zawie­ra­ją­ca tak­że opis tego wzor­ca bazo­wa­ła na pier­wot­nych zna­cze­niach pojęć Boundary, Control, Entity. Sprawiły one jed­nak nie­co pro­ble­mu w kolej­nej publi­ka­cji na temat dokumentów . Dlatego w mode­lu poję­cio­wym opi­su­ją­cym role kom­po­nen­tów przy­ją­łem nastę­pu­ją­ce bazo­we stwierdzenie:…

Czytaj dalejKoncepcja wzorca projektowego dla systemów w chmurze

Bazy NoSQL jako implementacje wzorców struktur informacji

Dane niestrukturalne stanowią ponad 80% składowanych danych, to oznacza, że model relacyjny pozwala opisać i przetwarzać tylko ułamek posiadanej informacji (UNSTRUCTURED DATA AND THE 80 PERCENT RULE) [toc] Wstęp W podsumowaniu niedawnego artykułu o NoSQL w chmurze, napisałem: Problem pro­jek­to­wa­nia struk­tur doku­men­tów, tak­że w bazach doku­men­to­wych, to osob­ne i trud­ne zagad­nie­nie. Opisałem go w naj­now­szym arty­ku­le, któ­ry uka­że się za nie­dłu­go w wydaw­nic­twie IGI Global: Emerging Challenges, Solutions, and Best Practices for Digital Enterprise Transformation. (Repozytorium w chmurze - NoSQL - Jarosław Żeliński IT-Consulting - Systemy Informacyjne) Artykuł sie właśnie ukazał. We wstępie napisałem:…

Czytaj dalejBazy NoSQL jako implementacje wzorców struktur informacji

Digital Documents as Data Carriers and a Method of Data Management Guaranteeing the Unambiguity of the Recorded Information: Ontology-Oriented Data Management and Document Databases: Business & Management Book Chapter | IGI Global

Jaroslaw Zelinski (Independent Researcher, UK)Source Title: Emerging Challenges, Solutions, and Best Practices for Digital Enterprise Transformation Copyright: ? 2021 | Pages: 24 DOI: 10.4018/978-1-7998-8587-0.ch003 OnDemand PDF Download: Available $37.50 Current Special Offers Abstract This study presents a method for the storage of data organized in digital documents, which is proven in practice. The discussed method does not bear any disadvantages of the relational model used for data organization, such as the loss of data context and complications evoked by the lack of data redundancy. The method presented here can be used for data organization into documents…

Czytaj dalejDigital Documents as Data Carriers and a Method of Data Management Guaranteeing the Unambiguity of the Recorded Information: Ontology-Oriented Data Management and Document Databases: Business & Management Book Chapter | IGI Global

Struktury formularzy jako forma wyrażania wymagań

Wprowadzenie

Ten arty­kuł to uzu­peł­nie­nie opi­su: Dokument jako wyma­ga­nie.

Często jestem i ja pyta­ny o to Jak wyja­śnić zło­żo­ne roz­wią­za­nie tech­nicz­ne inte­re­sa­riu­szom nie­tech­nicz­nym?” Jak wie­lu mi podob­nych odpo­wia­dam: roz­ma­wiaj doku­men­ta­mi. Sponsor pro­jek­tu, przy­szli użyt­kow­ni­cy, postrze­ga­ją swo­ją pra­cę poprzez doku­men­ty: ich treść i układ. Zauważyli to tak­że inni:

A Mock-up is a sli­gh­tly glo­ri­fied pic­tu­re, so you will be answe­ring with at least 1001 words ! 

Bardzo czę­sto widu­ję wyma­ga­nia spi­sy­wa­ne jako tak zwa­na lista funk­cji lub funk­cjo­nal­no­ści. Pojęcia te mają takie defi­ni­cje w języ­ku polskim: 

funk­cja ?zada­nie, któ­re speł­nia lub ma speł­nić jakaś oso­ba lub rzecz?, ?moż­li­wość wyko­na­nia okre­ślo­nej ope­ra­cji przez urzą­dze­nie lub pro­gram komputerowy?

Funkcjonalność jest defi­nio­wa­na jako funk­cja cze­goś w jakimś systemie. 

(wię­cej…)

Czytaj dalejStruktury formularzy jako forma wyrażania wymagań

Dokument a kumulacja faktów: OOAD i model dziedziny systemu

Tym razem o czymś co potrafi zabić ;) czyli czym jest dokument oraz fakt i obiekt. Czym się różni zakup kilku produktów, w tym samym sklepie, w np. godzinnych odstępach czasu, od zakupu wszystkich razem? Poza formą udokumentowania, niczym: w sklepie to samo i tyle samo zeszło ze stanu magazynu, a my wydaliśmy w obu przypadkach tyle samo pieniędzy (o promocjach później)! W pierwszym przypadku mamy kilka faktów zakupu, w drugim, jeden, ale zawsze tyle samo obiektów (produkt). Faktura (paragon) to dokument opisjący fakt, przedmiot sprzedaży jest obiektem. Tu obiektem…

Czytaj dalejDokument a kumulacja faktów: OOAD i model dziedziny systemu

Prawo autorskie w projektach IT

Ten artykuł to pewnego rodzaju kontynuacja poprzedniego: Vendor lock-in. Starałem się tu wyjaśnić czym jest projekt i wskazać, że pewne wywody prawników wydają się nie mieć żadnego uzasadnienia. Prawo autorskie Pomysł, aby ochronę rozwiązań branży IT oprzeć na prawie autorskim nie był specjalnie szczęśliwy. Prawo autorskie stworzono z myślą o twórcach oraz odbiorcach. (źr.: Prawa autorskie w projektach IT. Głównie o różnicach między przeniesieniem praw a licencjami) Zaskakuje mnie taka teza, bo prawo autorskie, jak sama nazwa wskazuje, stworzono z myślą o autorach. To, że ta konkretna ustawa zawiera wiele…

Czytaj dalejPrawo autorskie w projektach IT

Model i dokumentowanie wdrożenia

Ten artykuł to próba przybliżenia czytelnikowi pojęcia metamodel i model. To także mała próbka tego co jest produktem nadzoru autorskiego. Nieco ponad pięć lat temu w artykule Diagram obiektów czyli bottom-up pisałem o pojęciu instancji obiektu i diagramie obiektów. Wtedy skupiłem się na jednym tylko wątku, jakim jest analiza zmierzająca do opracowania ... no właśnie, czego? Z reguły autorzy dokumentów zawierających "diagramy klas" mówią, że tworzą modele. Czy zawsze są to modele? Wprowadzenie Jednym z bardzo niedocenianych typów diagramów UML są diagram obiektów i diagram wdrożenia (który jest rodzajem diagramu…

Czytaj dalejModel i dokumentowanie wdrożenia

User Story i Story Mapping czyli jak podnieść koszty

Tytułowe User Story i Story Mapping miały (mają) być remedium na problemy z wymaganiami. Czy są nim? Słownik Języka polskiego: rozwiązanie: ?projekt i realizacja założeń architektonicznych, konstrukcyjnych, plastycznych itp.? Innymi słowy rozwiązanie to określone narzędzia pracy. W tym przypadku narzędziem jest aplikacja (oprogramowanie). Nadal popularne wśród developerów user story, jako narzędzie opisu wymagań pokazało swoje wady, lekarstwem na nie ma (miało) być story mapping. Kluczową wadą tego (użytkownik opisuje aplikację) podejścia jest założenie, że użytkownik ma racje (wie czego chce). Problem w tym, że nawet jeżeli użytkownika wie co robi,…

Czytaj dalejUser Story i Story Mapping czyli jak podnieść koszty

Koniec treści

Nie ma więcej stron do załadowania