UML – Strona 4 – Jarosław Żeliński IT-Consulting

Diagram aktywności UML – kiedy

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:23 lipca 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:26 listopada 2024

Wprowadzenie

Od czasu do czasu jestem pytany o to, kiedy używać diagramu aktywności UML. Od 2015 roku specyfikacja UML wskazuje, że diagramy te są narzędziem modelowania metod czyli logiki kodu (dla Platform Independent Model): aktywności (activities) to nazwy metod, zadania/kroki (actions) to elementy kodu (przykłady w dalszej części).

Gdy powstawał UML, diagramy aktywności były używane także do modelowanie procesów biznesowych. W roku 2004 opublikowano specyfikację notacji BPMN, która w zasadzie do roku 2015 “przejęła” po UML funkcję narzędzia modelowania procesów biznesowych. W 2015 roku formalnie opublikowano specyfikację UML 2.5, gdzie generalnie zrezygnowano z używania UML do modeli CIM. Obecnie Mamy ustabilizowaną sytuację w literaturze przedmiotu: BPMN wykorzystujemy w modelach CIM (modele biznesowe), UML w modelach PIM i PSM jako modele oprogramowania (a modele systemów: SysML, profil UML).

Na przełomie lat 80/90-tych rozpoczęto prace nad standaryzację notacji modelowania obiektowego, w 1994 opublikowano UML 0.9, w 2001 roku pojawiają się pierwsze publikacje o pracach nad notacją BPMN, jednocześnie pojawia się Agile Manifesto, od 2004 roku ma miejsce spadek zainteresowania dokumentowaniem projektów programistycznych, w 2004 rok publikowano specyfkację BPMN 1.0, od tego roku ma miejsce wzrost zainteresowania modelowaniem procesów biznesowych, powoli stabilizuje się obszar zastosowania notacji UML. W 2015 roku opublikowano UML 2.5, stosowanie analizy (CIM) i i projektowania (PIM), jako etapu poprzedzającego implementacje, stało się standardem (źr. wykresu: Google Ngram).

Tak więc obecnie:

Nie używamy diagramów aktywności do modelowania procesów biznesowych. Do tego służy notacja BPMN!

Diagram aktywności może być modelem kodu na wysokim lub niskim poziomie abstrakcji, operujemy wtedy odpowiednio aktywnościami (activity) lub działaniami (actions). Te ostatnie to w zasadzie reprezentacja poleceń programu.

Nie ma czegoś takiego jak “proces systemowy”, oprogramowanie realizuje “procedury”.

Projektując oprogramowanie zgodnie ze SPEM , powstaje Platform Independent Model. W praktyce już na tym etapie programujemy, bo tworzymy logikę i obraz przyszłego kodu. Taka forma dokumentowania pozwala także lepiej chronic wartości intelektualne zamawiającego.

(więcej…)

Czytaj dalej

SPEM czyli Software & Systems Process Engineering

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:8 lipca 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:12 listopada 2021

Tym razem artykuł adresowany do zaawansowanych analityków.

Ta specyfikacja (SPEM) jest datowana na 2008 rok. Stanowi sobą tło dla MDA oraz uzasadnia wzorce projektowane oparte na przypadkach użycia (mikroserwisy, Use Case 2.0, inne podobne). Podstawowa różnica między specyfikacją SPEM a specyfikacją UML polega na tym, że UML to profile MOF stanowiące opisy notacji i systemów pojęciowych. SPEM to metamodel procesu wytwórczego oprogramowania czyli generalne zasady budowania procesów wytwarzania i dostarczania oprogramowania.

(więcej…)

Czytaj dalej

(źr. Martin Fowler, Analysis Patterns, 1997)

Koncepcja wzorca projektowego dla systemów w chmurze

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:11 kwietnia 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:11 kwietnia 2021

Wprowadzenie W 2019 opisałem swoistą próbę rewitalizacji wzorca BCE (Boundary, Control, Entity). Po wielu latach używania tego wzorca i dwóch latach prób jego rewitalizacji uznałem jednak, że Zarzucam prace nad wzorcem BCE. Podstawowy powód to bogata literatura i utrwalone znaczenia pojęć opisujących ten wzorzec. Co do zasady redefiniowanie utrwalonych pojęć nie wnosi niczego do nauki. Moja publikacja zawierająca także opis tego wzorca bazowała na pierwotnych znaczeniach pojęć Boundary, Control, Entity. Sprawiły one jednak nieco problemu w kolejnej publikacji na temat dokumentów . Dlatego w modelu pojęciowym opisującym role komponentów przyjąłem następujące bazowe stwierdzenie:…

Czytaj dalej

Bazy NoSQL jako implementacje wzorców struktur informacji

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:2 kwietnia 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:28 stycznia 2025

Dane niestrukturalne stanowią ponad 80% składowanych danych, to oznacza, że model relacyjny pozwala opisać i przetwarzać tylko ułamek posiadanej informacji (UNSTRUCTURED DATA AND THE 80 PERCENT RULE) [toc] Wstęp W podsumowaniu niedawnego artykułu o NoSQL w chmurze, napisałem: Problem projektowania struktur dokumentów, także w bazach dokumentowych, to osobne i trudne zagadnienie. Opisałem go w najnowszym artykule, który ukaże się za niedługo w wydawnictwie IGI Global: Emerging Challenges, Solutions, and Best Practices for Digital Enterprise Transformation. (Repozytorium w chmurze - NoSQL - Jarosław Żeliński IT-Consulting - Systemy Informacyjne) Artykuł sie właśnie ukazał. We wstępie napisałem:…

Czytaj dalej

Read more about the article Digital Documents as Data Carriers and a Method of Data Management Guaranteeing the Unambiguity of the Recorded Information: Ontology-Oriented Data Management and Document Databases: Business & Management Book Chapter | IGI Global

Digital Documents as Data Carriers and a Method of Data Management Guaranteeing the Unambiguity of the Recorded Information: Ontology-Oriented Data Management and Document Databases: Business & Management Book Chapter | IGI Global

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:29 marca 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:30 marca 2021

Jaroslaw Zelinski (Independent Researcher, UK)Source Title: Emerging Challenges, Solutions, and Best Practices for Digital Enterprise Transformation Copyright: ? 2021 | Pages: 24 DOI: 10.4018/978-1-7998-8587-0.ch003 OnDemand PDF Download: Available $37.50 Current Special Offers Abstract This study presents a method for the storage of data organized in digital documents, which is proven in practice. The discussed method does not bear any disadvantages of the relational model used for data organization, such as the loss of data context and complications evoked by the lack of data redundancy. The method presented here can be used for data organization into documents…

Czytaj dalej

Struktury formularzy jako forma wyrażania wymagań

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:28 marca 2021
Post category:Przykładowe projekty
Post last modified:13 grudnia 2024

Wprowadzenie

Ten artykuł to uzupełnienie opisu: Dokument jako wymaganie.

Często jestem i ja pytany o to “Jak wyjaśnić złożone rozwiązanie techniczne interesariuszom nietechnicznym?” Jak wielu mi podobnych odpowiadam: rozmawiaj dokumentami. Sponsor projektu, przyszli użytkownicy, postrzegają swoją pracę poprzez dokumenty: ich treść i układ. Zauważyli to także inni:

A Mock-up is a slightly glorified picture, so you will be answering with at least 1001 words !

Bardzo często widuję wymagania spisywane jako tak zwana lista funkcji lub funkcjonalności. Pojęcia te mają takie definicje w języku polskim:

funkcja ?zadanie, które spełnia lub ma spełnić jakaś osoba lub rzecz?, ?możliwość wykonania określonej operacji przez urządzenie lub program komputerowy?

Funkcjonalność jest definiowana jako funkcja czegoś w jakimś systemie.

(więcej…)

Czytaj dalej

Dokument a kumulacja faktów: OOAD i model dziedziny systemu

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:9 lutego 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:1 października 2024

Tym razem o czymś co potrafi zabić ;) czyli czym jest dokument oraz fakt i obiekt. Czym się różni zakup kilku produktów, w tym samym sklepie, w np. godzinnych odstępach czasu, od zakupu wszystkich razem? Poza formą udokumentowania, niczym: w sklepie to samo i tyle samo zeszło ze stanu magazynu, a my wydaliśmy w obu przypadkach tyle samo pieniędzy (o promocjach później)! W pierwszym przypadku mamy kilka faktów zakupu, w drugim, jeden, ale zawsze tyle samo obiektów (produkt). Faktura (paragon) to dokument opisjący fakt, przedmiot sprzedaży jest obiektem. Tu obiektem…

Czytaj dalej

V-model i iteracyjne budowanie systemów

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:7 lutego 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:2 sierpnia 2024

Wprowadzenie Ten artykuł to krótki wpis o tak zwanym V-modelu. Jest to model wytwarzania oparty na pętli analizy, projektowania, testowania i przekazania do użytku. Oparty jest połączeniu dwóch cykli życia: projektowania i wytwarzania. jest stosowany w szeroko pojętej inżynierii systemów, nie koniecznie oprogramowania. W branży IT znana jego postać wygląda np. tak: V-Model is also referred to as the Verification and Validation Model. In this, each phase of SDLC must complete before the next phase starts. It follows a sequential design process the same as the waterfall model. The testing…

Czytaj dalej

Prawo autorskie w projektach IT

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:1 lutego 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:28 listopada 2024

Ten artykuł to pewnego rodzaju kontynuacja poprzedniego: Vendor lock-in. Starałem się tu wyjaśnić czym jest projekt i wskazać, że pewne wywody prawników wydają się nie mieć żadnego uzasadnienia. Prawo autorskie Pomysł, aby ochronę rozwiązań branży IT oprzeć na prawie autorskim nie był specjalnie szczęśliwy. Prawo autorskie stworzono z myślą o twórcach oraz odbiorcach. (źr.: Prawa autorskie w projektach IT. Głównie o różnicach między przeniesieniem praw a licencjami) Zaskakuje mnie taka teza, bo prawo autorskie, jak sama nazwa wskazuje, stworzono z myślą o autorach. To, że ta konkretna ustawa zawiera wiele…

Czytaj dalej

Model i dokumentowanie wdrożenia

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:17 stycznia 2021
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:18 stycznia 2021

Ten artykuł to próba przybliżenia czytelnikowi pojęcia metamodel i model. To także mała próbka tego co jest produktem nadzoru autorskiego. Nieco ponad pięć lat temu w artykule Diagram obiektów czyli bottom-up pisałem o pojęciu instancji obiektu i diagramie obiektów. Wtedy skupiłem się na jednym tylko wątku, jakim jest analiza zmierzająca do opracowania ... no właśnie, czego? Z reguły autorzy dokumentów zawierających "diagramy klas" mówią, że tworzą modele. Czy zawsze są to modele? Wprowadzenie Jednym z bardzo niedocenianych typów diagramów UML są diagram obiektów i diagram wdrożenia (który jest rodzajem diagramu…

Czytaj dalej

User Story i Story Mapping czyli jak podnieść koszty

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:14 grudnia 2020
Post category:Analizy biznesowa i projektowanie oprogramowania
Post last modified:30 maja 2022

Tytułowe User Story i Story Mapping miały (mają) być remedium na problemy z wymaganiami. Czy są nim? Słownik Języka polskiego: rozwiązanie: ?projekt i realizacja założeń architektonicznych, konstrukcyjnych, plastycznych itp.? Innymi słowy rozwiązanie to określone narzędzia pracy. W tym przypadku narzędziem jest aplikacja (oprogramowanie). Nadal popularne wśród developerów user story, jako narzędzie opisu wymagań pokazało swoje wady, lekarstwem na nie ma (miało) być story mapping. Kluczową wadą tego (użytkownik opisuje aplikację) podejścia jest założenie, że użytkownik ma racje (wie czego chce). Problem w tym, że nawet jeżeli użytkownika wie co robi,…

Czytaj dalej

Inżynieria oprogramowania z użyciem narzędzia CASE – przykładowy projekt Biblioteka

Post author:Jarosław Żeliński
Post published:11 grudnia 2020
Post category:Przykładowe projekty
Post last modified:8 grudnia 2024

W dniu 11.12.2020, udało mi się w końcu przeprowadzić prezentację on-line. Celem była prezentacja realizacji metody MBSE z narzędziem CASE (tu Visual-Paradigm) i jej efektów. Adresatem są zarówno analitycy, architekci oprogramowana jak i developer (programiści) jako ostateczny adresat dokumentu. Podobną prezentację prowadziłem wcześniej na Konferencji beIT 2020. Popularność tych prezentacji spowodowała, że całość przerodziła się w projekt badawczy.

(więcej…)

Czytaj dalej