Tym razem o czymś co potrafi zabić ;) czyli czym jest dokument oraz fakt i obiekt. Czym się różni zakup kilku produktów, w tym samym sklepie, w np. godzinnych odstępach czasu, od zakupu wszystkich razem? Poza formą udokumentowania, niczym: w sklepie to samo i tyle samo zeszło ze stanu magazynu, a my wydaliśmy w obu przypadkach tyle samo pieniędzy (o promocjach później)! W pierwszym przypadku mamy kilka faktów zakupu, w drugim, jeden, ale zawsze tyle samo obiektów (produkt). Faktura (paragon) to dokument opisjący fakt, przedmiot sprzedaży jest obiektem. Tu obiektem…
Powszechnym błędem jest więc "zamawianie" oprogramowania metodą specyfikowania wymagań, jako wielu przypadkowo, lub nawet systematycznie, opisanych reakcji na bodźce, bez zrozumienia mechanizmu ich powstawania. Implementacja tak opisanych wymagań bardzo często jest realizowana jako bardzo rozbudowany system pokazujący co sekundę kolejny obraz tarczy zegara zamiast implementacji prostego mechanizmu zmieniającego położenie wskazówek na nieruchomej tarczy zegara. Większość znanego mi oprogramowania jest bardziej złożona niż mogła by być...
#1 - a 3d render series showing change and motion
Wstęp Tym razem o kilku powszechnie popełnianych błędach w korzystaniu z UML. Chodzi o pojęcia abstrakcji, metamodeli i zależności oraz o związki między elementami na diagramach. Kluczową, moim zdaniem, przyczyną tworzenia "złych" modeli obiektowych jest używanie notacji UML do tworzenia modeli strukturalnych, nie mających z obiektowym paradygmatem nic wspólnego. Druga to niezrozumienie pojęcia paradygmatu obiektowego. Ogromna ilość diagramów wykonanych z użyciem symboli notacji UML, z UML i paradygmatem obiektowym ma niewiele wspólnego. Najpierw kilka definicji i pojęć. Paradygmat programowania (ang. programming paradigm) ? wzorzec programowania komputerów przedkładany w danym okresie…
Niemalże każde spotkanie projektowe, na którym omawiane są modele UML, na każdym szkoleniu na temat UML, pojawia się problem o którym pisze Ron Ross (wytłuszczenia moje): Another implication is that concept models and logical data models are clearly distinct. Unfortunately, many people blur the line between them. That?s wrong. A concept model is about the meaning of the words you use, and the business statements you make assuming those meanings. It?s about communication. A logical data model is about how you organize what you think you know about the world…
W toku niejednej analizy można spotkać się z sytuacją gdy standardowe podejście polegające na badaniu dokumentów i analizie zstępującej (od ogółu do szczegółu, ang. top-down) może być trudne lub wręcz nie możliwe. Dotyczy to analizy systemów słabo udokumentowanych lub wręcz nieudokumentowanych, gdzie jedyne dostępne dane to obserwacja lub relacja obserwatora (uczestnika, itp. czyli relacja z drugiej ręki). Jest to sytuacja podobna to serii (pakietu) zebranych "user story" (w nomenklaturze metodyk zwinnych historyjki użytkownika), nieformalnych relacji. Jak ugryźć taką sytuację? Z pomocą przychodzi pojęcie specyfikacji instancji w UML, zapewne brzmi to…
Co prawda formalna publikacja wersji 2.5 UML to 1 marzec 2015 r. ale co ma wisieć nie utonie (spokojne przebrnięcie tych 794 stron wymaga czasu i cierpliwości), czyli wzmianka i kilka słów z pierwszych wrażeń. Specyfikacja do pobrania tu: Documents Associated With Unified Modeling Language (UML) Version 2.5 (Źródło: UML 2.5) Zdaję sobie sprawę z tego, że poniższe nie wszystkim z Was wszystko wyjaśni ale ten akurat wpis adresuję dla tych z Was, którzy korzystają już z UML, nawet w bardzo prosty sposób. Wersja 2.5 UML to wersja chyba przełomowa, bo: zrezygnowano w…
pytanie o diagram klas jako reprezentacja [relacyjnej] bazy danych to świadectwo kompletnego niezrozumienia analizy i projektowania zorientowanego obiektowo (żeby nie powiedzieć ignorancji). Jest to także świadectwo braku znajomości literatury, bo faktycznie, jak zauważa autor powyższych słów, nie ma oficjalnych materiałów (organizacja standaryzująca) mówiących o modelowaniu danych diagramami klas notacji UML. Do modelowania danych używamy notacji ERD (ang. [[Entity Relationship Diagram]], diagram związków encji).
Jeżeli jeszcze ktoś nie wyczuł podstępu to niniejszym informuję, że powyższy diagram to diagram klas notacji UML. Jego cechą jest to, że klasy zostały przedstawione z pomocą ikon, reprezentujących określone stereotypy. Zgodnie z UML, linie przerywane z grotem reprezentują związki użycia (grot wskazuje na użyty obiekt)), asocjacje z pełnym rombem to kompozycje (związek całość część). Czy taki diagram jest niezrozumiały dla biznesu? Mam także nadzieję, że tu widać wyraźnie, że modelowanie dziedziny systemu w postaci klas połączonych z pomocą prostych asocjacji itp., to nie model obiektowy a nieudolna atrapa bazy danych, która z paradygmatem obiektowym nie wiele ma wspólnego.
Często słyszę, że to trudne i pracochłonne (dodatkowe klasy w modelu) ale niestety zbyt prosty projekt potrafi być kosztowniejszy w rozbudowie w porównaniu z pierwotnym wytworzeniem, dlatego jak klient w ramach wymagań wpisuje (a wpisuje coraz częściej): system ma umożliwiać łatwe rozszerzenia funkcjonalności, to należy go tak projektować, w przeciwnym wypadku wymaganie to nie jest spełnione...
Druga uwaga: często sami klienci zabijają swoje projekty żądając na samym początku dokumentowania wszystkich szczegółów jakie im do głowy przyjdą nie potrafiąc jednocześnie opisać mechanizmu działania ich organizacji. To niestety często spotykane zjawisko, z którym moim zdaniem należy walczyć. Paradoksalnie złożoność systemów biznesowych tkwi w mechanizmie ich funkcjonownia a nie w danych które zbierają (których nie raz jest po prostu za dużo...)
Właśnie dlatego analiza i wymagania powinny zawierać model dziedziny wraz z zaleceniami co do implementacji. Nie jest to dokument (ten model) dla sponsora projektu (w rozumieniu do czytania). Jego rola (wartość jaką wnosi do projektu) to minimalizacja ryzyka, że developer wykona coś czego nie chcemy.
Artykuł ten napisałem z dwóch powodów. Pierwszy to odpowiedz na cytowaną tezę pod artykułem o radarach laserowych rodem z mojej Alma Mater (WAT). Sugeruję kierowcom nie używać na drodze prostych heurystyk tylko przestrzegać znaków drogowych, z dwojga złego lepiej zwolnić na źle oznakowanej jezdni niż kogoś zabić lub okaleczyć. Drugi to przestrzec przed prowadzeniem analiz wymagań metodą wywiadów wierząc, że "skoro klient mówi to wie i tak chce", bi niestety w większości przypadków jest to nieprawda.
Bardzo często spotykam się z projektami, w których użytkownicy narzekają na dostawcę oprogramowania, uważają że program nie całkiem spełnia ich oczekiwania (wymagania podpisali... ale to nie rozwiązuje tego problemu). Problem polega na często spotykanym podejściu: analiza wymagań tylko w postaci wywiadów i w konsekwencji niepełne zrozumienie specyfiki biznesowej oraz fakt, że developer ma skłonności do uproszczeń i "normalizacji". Innym, moim zdaniem jeszcze gorszym podejściem, jest rozpoczęcie kodowania jeszcze w trakcie trwania wywiadów i tworzenie oprogramowania metodą codziennych, lub co tygodniowych spotkań z użytkownikiem opisującym kolejne aspekty systemu. Zbyt późne odkrywanie (a nie raz nawet niedostrzeganie tego), tego że pewne rzeczy są 'tymi samymi rzeczami" ale w innych kontekstach, prowadzi do bardzo wielu problemów z implementacją. Ale po kolei.
